Özet:

Abstract Müzik alanında yazılan kuramsal eserlerin kökleri insanın varlığı kadar eskiye gitse de, bilinen ilk kuramsal çalışmaların Yunan coğrafyasında olduğu görülmektedir. İslam coğrafyasında ilime verilen önem nedeni ile İslam bilginleri, Yunanlıların kuramsal eserlerini incelemişler, eksiklerini tamamlamışlar hatta bahsetmedikleri konular hakkında bilgiler vermişlerdir. İslam öncesi ve sonrasında yazılan kuramsal eserlerdeönemli kişinin Farabi olduğu düşünülmektedir. Çünkü Farabi, kendisinden öncekilerin eksiklerini ve bahsetmedikleri konuları incelemiş, kendisinden sonra gelenleri de önemli ölçüde etkilemiştir. Fahreddîn er-Râzî’nin risalesinde de bu etkiyi görmek mümkündür. Fahreddîn er-Râzî, Câmiu’l-Ulûm isimli eserinde altmış ilmi içeren bir eser yazdığını söylese de kırk ilim hakkında açıklama yapmış ve her ilmi dokuz kısımda incelemiştir. Müzik ilmi de dokuz kısımda ele alınmıştır. Râzî, müzik ilmini yazarken etkilendiği Farabi, İbn Sina ve İbn Zeyle gibi kuramcıların açıklamaları kadar ayrıntılı bilgiler vermemiştir. Bu araştırmada, Emir Hüseyin Purcevâdî’nin tashih ettiği metin ele alınarak incelenmiş ve çevirisi yapılmıştır. Purcevâdî, bu eseri incelerken Britanya Müzesi, Asitân-i Kuds-i Razavî, Melik Kütüphanesi nüshalarını karşılaştırarak ele almıştır. 

Anahtar Kelimeler: