Abstract:

Abstract Sözlükten söz dizimine alınmış hiçbir söz tek başına değildir. Dilin sisteminin işlemesi için söz dizimindeki tüm sözlüksel ve dilbilgisel biçimbirimlerin birbirleriyle ilişki içinde olması gerekir. Türkçede biçimbirimler arasındaki bu ilişki, kimi zaman geleneksel dilbilgisinde isim çekim ekleri ve çekim edatları olarak adlandırılan bağımlı ve bağımsız dilbilgisel biçimbirimlerle, kimi zaman da yüzey yapıda ses bilgisel içerik taşımayan ancak varlığı takdirle anlaşılan biçimbirimlerle kurulur. Bazı kaynaklarda eksizlik, eksiz bir araya gelme olarak ifade edilen bu durum, aslında sözü edilen dil birimleri arasındaki bağlantının sıfır biçimbirimlerle sağlandığı anlamına gelmektedir. Yüzey yapıda biçimsel olarak görünmeyen sıfır biçimbirimler, söz dizimindeki görevlerini yüzey yapıdaymış gibi yerine getirebilmektedir. Sıfır biçimbirimlerin söz dizimindeki yerlerinin doğru olarak tespit edilmesi, dil çalışmalarında büyük önem arz etmekte; Türkçenin tarihî ve çağdaş metinlerinin derin yapısının tahlili, bu birimlerin de varlıklarının bilinmesiyle mümkün olabilmektedir. Çağatay Türkçesindeki sıfır biçimbirimli yapıların incelenmeye çalışıldığı çalışmamız, bu amaç doğrultusunda hazırlanmıştır.

Keywords: