Abstract:

Abstract Medeniyet tarihi kadar eski olan para icat edilmeden önce, deniz kabuğundan kıymetli metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak kullanılmıştır. İnsanlar alışverişin doğası gereği bir şey alırken karşılığını vermek zorundadır. Bir zamanlar takas usulüyle yapılan bu alışveriş şekli eskide kalmış artık yerini mala karşı kullanabileceği nesneye yani paraya bırakmıştır. Para her ne kadar kişiler arasında alışveriş aracı olarak kullanılsa da, bir devletin siyasi, ekonomik ve kültürel varlığını gösteren bir değerdir. Antik çağdan günümüze krallar, imparatorlar ve devlet başkanları, siyasi otoritelerinin temsili olan bastırdıkları parada kendi medeniyetlerine ait dini, kültürel ve mitolojik değerlerini yansıtmışlardır. Madeni ve kağıt paralar incelendiğinde ait olduğu devletin, yaşamış olduğu dönemdeki kültürel ve sanatsal mirasının yansımaları görülür. Paraların üzerinde devlet başkanın portresi ile birlikte ülkenin sanatını, kültürünü yansıtan motif, değerini gösteren rakam, mesaj taşıyan bir söz görülebileceği gibi padişahın tuğra ve sembollerine de rastlanabilir. Bu araştırma Osmanlı son dönem ile Türkiye Cumhuriyeti ilk emisyon paralarının; estetik, içerik ve tasarım açısından incelenmesi ile sınırlandırılmıştır. Son dönem Osmanlı kaimeleri ile Cumhuriyetin ilk dönem para tasarımında kullanılan yazı karakterleri, motifler ve diğer görsel tasarımlar incelenip aradaki ortak noktalar ve farklılıklar tespit edilecektir.

Keywords: