Abstract:

1917 Bolşevik İhtilali’ni müteakip Kızıllarla Çarlık rejimi yanlıları arasında yaşanan iç savaş sırasında ve sonucunda savaşı kaybedip ülkeyi terk etmek zorunda kalan ve önemli bir kısmı İstanbul’a gelen Beyaz Rus mültecileri, ülkemizde birçok çalışmaya konu olmuştur. Bunların önemli bir kısmı onların İstanbul’daki yaşam mücadelesini ve buradaki yaşama etkileri ve katkılarını ele alırken, diğer bir kısmı da Beyaz Rus Ordusu’na dairdir. Benzer şekilde Türkiye’de Türk-Sovyet ilişkilerine dair birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan bir kısmında Bolşevik karşıtı Beyaz Rus Ordusu veya Beyaz Rus mültecilerinin Millî Mücadele’ye yaklaşımına değinilmiştir. Ancak bunun için daha çok Osmanlıca ve Türkçe kaynaklar kullanılmıştır. Kuşkusuz hepsi son derece önemli olan bu çalışmalarda hemen hiç Rusça kaynak kullanılmamış, konuya Rus mültecilerin gözünden hemen hiç bakılmamıştır. Bu makale, Beyaz Ordu içerisinde Gelibolu’da veya daha sonra sivil olarak İstanbul’da yaşayan bazı Rus subayların ve komutanların günlüklerinden ve bazı Rusça arşiv belgeleri ve basılmış Rusça çalışmalardan istifade ederek, Millî Mücadeleye ve Beyaz Rus mültecilerin Ankara Hükümeti ve İtilaf Devletleriyle olan ilişkilerine Rusların veya özel olarak Beyaz Rusların penceresinden bakmayı amaçlamaktadır.

Keywords: