Türkiye’deki eski metin çalışmalarında Arapça-Farsça kökenli kelimelerin yazı çevriminde ünsüzler ve birkaç uzun ünlü (ā, i, ū, ō) işaretlenmekte, “kapalı e” sesleri ise belirtilmemektedir. Bunlarda görülen farklı harf veya işaretler ise kelimenin klasik biçimi üzerinden değerlendirilerek genellikle imla hatasına bağlanmaktadır. Oysa ses bilgisi tarihi üzerine sürdürülen çalışmaların daha kapsayıcı hâle gelebilmesi için alıntı kelimelerin de eş zamanlı bakış açısıyla irdelenmesi gerekmektedir. Bu makalede, klasik biçime uymayan ve sesçil değer taşıyan işaretlerden yola çıkılarak Nehcü’l-Ferādis’teki Arapça-Farsça alıntılarda “kapalı e” konusu araştırıldı. İmla-fonoloji bağlantısı çerçevesinde yürütülen incelemede ilk ünlüsü “üstün+ye” ile yazılmış, kaynak veya aracı dilde ilk harfi esreli olmasına karşılık NF’de “üstün”le harekelenmiş, ilk harfinde her “iki hareke”yi birlikte taşıyan ve ilk hecesi “üstün+ye+cezim” biçiminde işaretlenmiş kelimeler ele alındı. Tespit edilen yirmi sekiz kelimeden on beşinin “meçhul e” grubuna girdiği (bė̄- ġāyet, bė̄-ḫaber, bė̄-hūş, bė̄-meze, bė̄-namāz, bė̄-nihāyet; bė̄hūde, bė̄zār, dė̄v, dė̄vāne, mė̄ve, hė̄ç, pė̄şe, tė̄z; ė̄min), on üçünün /ė/ sesiyle okunacak biçimde yazıldığı (cėlve, dėhḳān, dėrem, ėfṭār, ėḥyā, fėrişte; Bėsṭāmi, ʿėyādet; ėḥrām, Ėḳlimā, ʿėlm; bėyʿet, vėyrān) görüldü. Ayrıca, konuya bir de art zamanlı bakış açısıyla yaklaşılarak Harezm Türkçesinin bu değerli eserindeki sözü edilen kelimelerin günümüz Türk dili coğrafyasında ne şekilde yaşadığı dikkatlere sunuldu.
In ancient text studies in Turkey, the Arabic-Farsic words are unknown in the text translation and several long-known (ā, i, ū, ō) are marked, and the "closed e" sounds are not mentioned. Different letters or signs seen in them are often linked to the imla error by evaluating the classical form of the word. However, in order to make the work on the audio information history more comprehensive, the words quoted must be re-interpreted from the same perspective. In this article, the subject of "closed e" was investigated in the Arabic-Persian quotes in Nehcü'l-Ferādis, starting from signs that do not match the classical form and carry a vocal value. In the study conducted in the framework of the Imla-fonology connection, the first famous was written with "up + to", the first letter in the source or medium language was moved with "up" in the NF, the first letter carried each "two movements" together and the first letter was marked with the form of "up + to + to". Thirty-five of the found twenty-eight words are in the group of "meçhul e" (bė̄ ġāyet, bė̄-
Alan : Hukuk
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|