Özet:

Vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi ile bu faaliyetten doğan gelirin vergilendirilmesi arasında geçen sürenin uzunluğu, devletlerin elde ettiği gelirlerin reel tutarı üzerinde etkide bulunmaktadır. Tanzi etkisi olarak da tanımlanan ve devlet gelirlerinde aşınmaya neden olan bu etkinin önemi yüksek enflasyon dönemlerinde daha çok artmaktadır. Bu durum, devletlerin vergi gelirlerinde aşınmayı önlemek için önlemler almalarını gerektirmektedir. Ayrıca bazı gelir unsurlarının kaynakta kesinti yoluyla vergilendirilmesi, buna karşılık bazı gelir unsurlarının vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesinin üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra vergilendirilmesi, vergide eşitlik ve adalet ilkeleri açısından sorgulanabilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1980’li yılların başından bu yana peşin vergi, dâhili tevkifat ve geçici vergi gibi adlarla uygulanmakta olan bazı gelir unsurlarının elde edildikleri dönem içerisinde vergilendirilmesi yöntemi, tarihsel süreç içerisinde ve halen dünyanın diğer ülkelerinde mevcut uygulama örnekleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: