Özet:

Avrupa Birliği, Katma Değer Vergisi (KDV) kayıp kaçaklarını azaltmak ve haksız rekabeti engellemek için KDV sistemlerini birbirine yakınlaştırmaya çalışmaktadır. Çalışmada birlik üyesi ülkeler ve Türkiye arasında KDV sistemlerinin yakınsayıp yakınsamadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2000–2013 yılları arasında AB üyesi ülkeler ile Türkiye’nin standart ve indirilmiş KDV oranları, KDV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı, KDV’nin GSYİH içindeki payı, çeşitli mal ve hizmet gruplarındaki KDV oranlarının aritmetik ortalamalarının standart sapmaları ve varyasyon katsayıları hesaplanmıştır. Birlik üyesi ülkeler ve Türkiye’de 2000–2013 yılları arasında standart KDV oranlarının birbirine yakınsadığı, süper indirilmiş ve indirilmiş oranlar ile KDV’nin hem toplam vergi gelirleri (1999–2011) hem de Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYİH) içindeki payında (2000–2011) yakınsamanın gerçekleşmediği bulgulanmıştır. Bunun temel nedeni, çeşitli mal ve hizmet gruplarında farklı KDV oran ve istisnaların uygulanmasıdır. 2013 yılı itibariyle ilaç, kitap, gıda, meyve suyunda yakınsama yok iken, tütün, kurşunsuz benzin ve mazotta yakınsamanın gerçekleştiği saptanmıştır. Birlik üyesi ülkeler, farklı yoksulluk ve gelir eşitsizliği oranlarına sahiptirler. Bu nedenle ülkeler KDV istisnalarını genişletmekte, AB ortalamasının altında süper indirilmiş ve indirilmiş oranlar belirlemektedirler. Kısa dönemde KDV sistemlerinin mükemmel uyumlaştırması ya da ülkelerin tüm mal ve hizmet grupları için aynı oranı uygulaması hem Birlik üyesi ülkelerde hem Türkiye’de zor görünmektedir.

Anahtar Kelimeler: