Özet:

Osmanlı Devleti özellikle 16. yüzyıl sonrası pek çok mali ve yönetimsel krizle karşılaşmıştır.  Söz konusu kriz dönemleri, bunalım olarak adlandırılmakla birlikte, devletin yükselme dönemi sonrası sönümlenmesi konusunda da önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda ordu-maliye anlayışının zayıflamaya başlamasıyla bunalımlar kronikleşmeye başlamış ve devletin gerileme ve daha sonraları dağılma dönemine girmesine neden olmuştur. Bunalımların ortaya çıkmasında yönetim açısından sıkıntılar görülse de genellikle, Batı’daki gelişmelerden uzak kalınması ile bağdaştırılması daha uygun olacaktır. Özellikle Rönesans ve Reform hareketleri, Sanayi Devrimi, kapitalist üretim sisteminin gelişmesi vs. gibi nedenlerle Osmanlı Devleti, Avrupalı devletler karşısında geri kalmış ve mevcut yeni düzene ayak uyduramamıştır. Bununla beraber, savaşların kazanılamaması, uygulanan toprak yönetiminin yozlaşması, iç piyasadaki üretimin yetersiz kalması ve bir takım mali aksaklıklar gibi nedenler de Osmanlı Devleti’ndeki bunalımı tetikleyen unsurlar olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde görülen mali bunalımın nedenleri incelenip, mali bunalımdan çıkış için yapılan değişikliklerin nasıl sonuçlandığı irdelenecektir. Ayrıca, yönetim alanında köklü bir takım yenilik hareketlerinin mali yapıyı ne ölçüde toparladığı da çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: