Özet:

Musul Sorunu, 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması ile Türk ve Dünya kamuoyunda gündeme gelmiştir. Bununla birlikte önemini ve güncelliğini kaybetmeden günümüze kadar gelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nin 2003’te Irak’ı işgali bunun göstergesi olmuştur. Esasen Musul, uluslararası hukuka aykırı olarak işgal edilmesine rağmen, bu vilâyetin kültürel, tarihî, coğrafî, siyasî ve askerî özellikleri, Türkiye ile olan bağını hem ortaya koymuş hem de güçlendirmiştir. Ne var ki İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Amerika gibi dünya devletlerinin Musul üzerindeki emelleri, Musul’un Türkiye’ye bırakılmasına izin verilmeyecek kadar önemli olmuştur. Rekabeti kazanan İngiltere, dünya kamuoyunu da etkileyerek bütün siyasî platformlarda üstünlüğü ele geçirmiştir. Böylelikle Musul’a sahip olmuştur. Resmî olarak Türkiye, Ankara Antlaşması ile Musul’un İngiliz mandası altındaki Irak’a bırakılmasını kabul etmiştir. Fakat Irak Türklerinin durumu vesilesiyle her zaman Irak ile ilişkilerini sürdürmüştür. Irak’ın sahip olduğu petrol kaynakları, geçmişte olduğu gibi günümüzde de rekabet kaynağı olmuştur. Zira 1990–1991 ve 2003 krizleri bunu doğrulamıştır. Suriye`de başlayan iç savaş ve Irak`ta ki otorite boşluğu DEAŞ (İŞİD-Irak-Şam İslam Devleti) gibi illegal yapılanmaların Musul`u işgali ve sonrasındaki gelişmeler, sorunu uluslararası boyutunu değiştirmiştir. Dolayısıyla Türkiye, jeopolitik ve jeostratejik konumu dolayısıyla olaylardan etkilenmiştir. Çalışmanın amacı; Siyasi Tarih sürecinde Türkiye`nin geçmişten günümüze Musul sorununu mevcut bölgesel aktörler ve uluslararası perspektif açısından incelenerek, gelecekte alacağı pozisyonu hakkında öngörü geliştirmektir.

Anahtar Kelimeler: