Özet:

Alan yazında araştırma görevlilerinin mesleklerini nasıl algıladıklarının yeterince bilinmediği vurgulanmıştır. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda araştırma görevlilerinin mesleklerini nasıl anlamlandırdıkları fenomenolojik araştırma deseni ile henüz incelenmemiştir. Literatürdeki eksikliği gidermeyi amaçlayan bu çalışmada, araştırma görevlilerinin kendi yaşantı ve deneyimlerine dayalı olarak araştırma görevlisi olmanın anlamı incelenmiştir. Fenomenolojk araştırma deseni ile yürütülmüş olan çalışma, araştırma görevlilerinin mesleğe yönelik algılarını ve çalışma hayatında yaşadıkları deneyimleri nasıl anlamlandırdıklarını ortaya koyması açısından önemlidir. Araştırmanın katılımcı grubu, eğitim fakültesinde araştırma görevlisi olarak çalışan 10 kişiden oluşmaktadır. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Görüşmede katılımcıların verdikleri cevaplara bağlı olarak sonda soruları da sorulmuştur. Fenomenolojik çalışmada incelenen araştırma konusuna ilişkin katılımcıların deneyimlerinin özüne ve yapısına ulaşmak hedeflenmektedir. Bu nedenle, katılımcıların araştırma görevlisi olma deneyimlerinin özünü ve yapısını açığa çıkarmak amacıyla verilerin analizinde ‘parantezleme’,‘fenomenolojik redüksiyon’,‘imgesel çeşitleme’ ve ‘anlam ve özlerin sentezlenmesi’ olmak üzere dört aşamalı bir süreç takip edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda eğitim fakültesinde araştırma görevlisi olma fenomeninin yapısını ve özünü birbiriyle ilişkili altı bileşenin oluşturduğu tespit edilmiştir. Deneyimin yapısını oluşturan bu bileşenler veya özler; araştırma görevlilerinin (1) istismar edilmesi, sekreterlik ve angarya işler yapması, (2) akademik baskıyla karşılaşması, (3) ekonomik sıkıntılarla yüzleşmesi, (4) motivasyon kaybı yaşaması, (5) akademik kariyer yapması ve (6) akademik gelişim sağlamasıdır. Araştırma görevlileri, görev tanımlarında olmadığı halde evrak ve angarya işleri yaptıklarını, hocaların yerine derslere girdiklerini ve onların özel işlerini yaptıklarını, bu durumun kendilerini rahatsız ettiğini ve kullanıldıklarını düşündüklerini belirtmişlerdir. Araştırma görevlilerinin akademik çalışmalarında da yeterince özgürce hareket edemedikleri, çalışmalarında baskı ve müdahale ilekarşılaştıkları, özel ve mesleki hayatlarında ekonomik sorunlarla karşılaştıkları, tüm bu sorunların kendilerinde motivasyon kaybına neden olduğu belirlenmiştir. Araştırma görevlilerinin mesleklerinde edindikleri deneyimlerin, akademik kimlik inşa etme sürecinde önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Son olarak akademik kariyer ve bilimsel çalışmalar yapmanın araştırma görevlilerine mutluluk verdiği, onların akademik gelişimlerine katkıda bulunduğu tespit edilmiştir.   

Anahtar Kelimeler: