Abstract:

Bu çalışmanın amacı yaygın olarak kullanılan tüketici deneyimi ölçeklerinden yararlanılarak müze deneyimlerini açıklamaya yönelik yeni bir ölçek ortaya koymaktır. Müze deneyimlerini oluşturan faktörlerin neler olduğu sorusuna cevap aranmaktadır. Literatürde son yıllarda tüketici deneyimi üzerine gerçekleştirilen çalışmaların yoğunlaştığı görülmekle beraber müze deneyimlerini açıklamaya yönelik yeterli bir çalışma bulunmamaktadır. Literatürdeki bu boşluğu doldurmak ve müze deneyimlerini daha net bir şekilde açıklamak adına bu araştırmada müze çalışmalarında kullanılmaya elverişli bir deneyim ölçeğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu sebeple tüketici deneyimi literatürü üzerinde yoğun bir tarama faaliyeti ve İstanbul Oyuncak Müzesi’nde çeşitli gözlemler ve anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Akabinde, toplanan veriler ışığında müze deneyimi boyutlarını özetlemek üzere bir takım faktör analizleri gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, ortaya çıkan ölçek Pine ve Gilmore’un (1998) deneyim boyutları modelinde yer alan öğrenme, eğlence, gerçeklikten kaçış boyutları ile akışa kapılma ve nostalji olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Ek olarak, bu boyutların ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen etki analizinde eğlence, nostalji ve akışa kapılma boyutlarının memnuniyet üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu görülürken öğrenme ve kaçış faktörlerinin anlamlı bir etkisinin olmadığı gözlenmiştir. 

Keywords: