Abstract:

Son yıllarda yaşlı nüfusunda görülen artış, yaşlıların sorunlarına önem verilmesi gerektiğini göstermektedir. Bu nedenle; yaşlılık döneminin tanınması, yaşlılar için özelleştirilmiş, onların fizyolojik, psikolojik ve sosyal gereksinmelerini karşılayabilecek uygun kentsel mekânların yaratılması hem tasarımcılar hem kullanıcılar için önemlidir. İhtiyaçlara yönelik olarak düzenlenmiş kentsel açık mekânlar birtakım fiziksel ve psikolojik baskılar altında bulunan yaşlılar için büyük önem taşımaktadır. Sosyal bağları güçlendirmesi konusunda oldukça önemli yeri olan kentsel açık mekânların tüm yaş grubu ve kullanıcı tiplerini birleştirici rolleri bulunmaktır. Kentin bir parçası olan yaşlıların açık mekânlara katılımı ancak bu mekânların yaşlı ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmasıyla sağlanabilir. Bu çalışmada da amaç hangi kentsel açık mekânların yaşlılar tarafından ne kadar ve ne amaçla kullanıldığının belirlenmesidir. Diğer bir deyişle; yaşlılara uygun kentsel açık mekânlar için tasarım ölçütleri ortaya koymak, yaşlıların kentsel yaşama katılımlarını, kentsel açık mekan kullanımlarını araştırmaktır. Çalışmada Trabzon kentinde yaşayan 125 yaşlı bireyle (65-75 yaş) anket yapılmıştır. İlk olarak kişilerin yaşları, cinsiyetleri, meslekleri ve yaşam güvenceleri olup olmadığı sorgulanmıştır. Daha sonra yaşlılaraçok hangi açık mekânları ne sıklıkta kullandıkları, bu açık mekânlarda neler yaptıkları sorulmuştur. Ayrıca buralara gitme nedenleri de sorgulanmıştır. Anketin bu kısmında 5’ li likert tutum skalası kullanılmıştır. Sonuçta, yaşlıların kentsel açık mekânlardançok parklarda vakit geçirdikleri, kentsel açık mekânlarıçok arkadaşlarıyla birlikte olmak ve oturup dinlenmek için kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca bu mekânları tercih nedenlerinin ulaşılabilirlik, doğallık ve güvenlik olduğu da tespit edilmiştir. 

Keywords: