Özet:

Karadeniz’in güneydoğusunda yer alan Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi, Anadolu’nun diğer bölgelerinin aksine prehistorik yönden pek fazla incelenmiş değildir. Prehistorik dönem çalışmalarının az sayıda olmasının nedenleri; bölgenin ulaşımı zorlaştıran dağlık yapısı ve gür bitki örtüsü, mimaride kullanılan ahşap malzemenin günümüze ulaşmaması, Roma döneminde bölgenin yağma ve talana uğraması (Got istilası) ve son olarak bölge tarihinin günümüzün çarpık yapılaşma anlayışı nedeniyle tahrip edilmesi olarak listelenmektedir. Az sayıda olsa da, günümüze dek bölgeyi prehistorik yönden ele alan çeşitli yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, bölgenin prehistorik dönemdeki boşluğunu açıklamaya ve temellendirmeye yönelik çeşitli teoriler de ileri sürülmüştür. Ancak bütün bunlara rağmen Doğu Karadeniz prehistoryası Anadolu Arkeolojisinde büyük bir boşluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yazıda öncelikle bölgenin prehistorik dönemdeki ıssızlığının (terra incognita) nedenleri tartışılacaktır. Ayrıca yazıya konu edilen bölge ile ilgili farklı verilerin (Batı Karadeniz Bölgesi, Yukarı Fırat Vadisi, Karadeniz Havzası’nın kuzeyi ve doğusundan elde edilen veriler) karşılaştırılması ile bölge prehistoryası yeniden sorgulanacak ve gelecekteki çalışmaların önemi vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: