Abstract:

Bu araştırmada, okul öncesi dönem çocuklarının benlik algıları, mizaçları ve sosyal becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklem grubu; Erzurum il merkezine bağlı devlete ait okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 300 çocuktan oluşturulmuştur. Veriler; kişisel bilgi formu, DeMoulin Çocuklar için Benlik Algısı Ölçeği, Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği ile Okul Öncesi Çocuklar için Sosyal Beceri Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda; benlik algısı, mizaç ve sosyal beceriler arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Araştırmada çocukların benlik algılarına yönelik yüksek puan elde ettikleri yanıtların özellikle “oyun oynama”, “arkadaşlık ilişkileri”, “öğretmen gibi önem verilen kişilerin ev ziyaretinde bulunması” üzerine yoğunlaştığı; düşük puan elde ettikleri yanıtların ise “arkadaşları tarafından verilen olumsuz tepkilere” yönelik yoğunlaştığı görülmüştür. Çocukların mizaç özelliklerine yönelik annelerin verdikleri yanıtlar, çocukların “uyku ve tuvalet gibi rutin ihtiyaçlarda değişken olmayan tutarlılıkta davranışlar sergiledikleri” yönündedir. Çocukların sosyal becerilerine yönelik verilen yanıtlarda; “ismini söyleme ve dinleme” gibi temel sosyal beceriler ile “sözel yönergelere uyma” gibi ileri sosyal beceriler üzerine yoğunlaştığı görüşmüştür. Araştırmada; okul öncesi dönem çocuklarının benlik algısı toplam puan, öz saygı ve öz yeterlilik puanlarının kız çocukların lehine anlamlı farklılık gösterdiği; mizaç toplam puan ve alt boyutları ile sosyal becerilerinin kız ya da erkek olmalarına göre farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte sosyal becerinin yordayıcısı olarak mizaç ve benlik algısı incelenmiş; bu değişkenlerin sosyal beceriyi yordamadığı ancak mizacın sosyal becerilerle benlik algısına göre ilişkili düzeyinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords: