Abstract:

“Ulusal self determinasyon” genellikle pozitif bir ilke olarak kabul edilirken; ayrılma hakkı kaos, istikrarsızlık ve yıkıcılıkla ilişkilendirilen negatif bir kavramdır. Aslında rızaya dayalı ayrılma hakkı problematik değildir. Asıl sorun, hiçbir haksızlığa uğramayan ve ayrılmasına rıza gösterilmeyen bir grubun ayrılmasıdır. Soğuk Savaş sonrası döneme kadar tek yanlı ayrılma olaylarına karşı küresel tabu devam etmiş ve toprak bütünlüğü ilkesine üstünlük tanınmıştır. Sömürgecilik dışı durumlarda self determinasyon bir bağımsızlık hakkı olarak değil, daha ziyade mevcut bir devletin içinde özerklik uygulaması olarak görülmüştür. Soğuk Savaş sonrası dönemde tek yanlı ayrılmalar farklı bağımsız devletlerde meydana gelmektedir. Avrupa’da da bağımsızlık sloganları yükselmektedir. Katalan, İskoç ve Flaman milliyetçiliği birbiriyle ilintili üç faktör tarafından şekillenmektedir: Kimlik, Otonomi ve Ekonomi. 2008’de Kosova ve 2011’de Güney Sudan’ın devlet olarak tanınması dışında söz konusu ayrılıkçı birimlerin hiçbirisi şimdiye kadar devlet olarak tanınmamıştır. Soğuk Savaş’ın sona ermesi, egemenlik ve ülkesel bütünlük kavramlarına zorluklar çıkarmakla birlikte fiiliyatta ayrılma konusundaki geleneksel görüşleri kökten değiştirmemiştir. Self determinasyon ve ayrılma amaçlı çatışmalarsürekli ve yıkıcı çatışma şekilleri arasındadır. Bu çatışmaları önlemede kesin bir zafer ve uzamış çatışmalar dışında bir başka seçenek vardır. Bu “müzakere” seçeneğidir.

Keywords: