Özet:

Bu makale, İngiliz sömürge yönetimi altındaki Malay Yarımadası’ndaki Kur’an okullarını ele almaktadır. İngiliz sömürge yönetimi tarafından bu okulların algılanışı ve zamanla nasıl bir dönüşüme konu olduğu üzerinde durulmaktadır. Sadece Malaya topraklarında değil, coğrafi olarak Malay Takımadaları olarak adlandırılan ve günümüzde Müslümanların çoğunlukta olduğu Adalar bölgesini de içeren bölgedeki diğer İslam toplumları arasında da, genel İslami eğitim kurumları içerisinde yer alan bu yapının Malay genç nesillerine geleneksel dini bilgi ve değerlerin aktarılması üzerinde durulmaktadır. İngiliz sömürge yönetimi, Avrupa merkezci bir yaklaşımın ürünü olarak gündeme gelen çeşitli politikaların eğitim kurumu üzerindeki yansıması olarak adına ‘Malay yerli okulları’ denilen yeni eğitim kurumları hayata geçirmiştir. Sömürge yönetimi, özellikle farklı eyaletlerde yönetim birliğinin sağlanmasıyla birlikte, söz konusu bu yeni eğitim kurumlarında, Malay Müslüman ailelerin ilgisini çekmek amacıyla kısmi dini eğitim verme yolunda geleneksel Kur’an okullarına benzer bir yapı oluşturarak, adına Kur’an sınıfları denilen bir uygulama başlatmıştır. Malay Müslüman ailelerin ilgisi zamanla bu eğitim kurumuna yönelmekle birlikte, seküler temelli bir yapı üzerine inşa edilen Malay yerli okullarının Malay-Müslüman sosyo-kültürel ve dini yapısında tedrici olarak tahribinde bir rolü olduğu ileri sürülmektedir. Bu durumda, yeni bir eğitim sisteminin Malaya topraklarında uygulamaya konulması, bu toplumlarda toplumsal yapı üzerinde değişimlere konu olmuştur. Bu noktada, Malay Müslüman toplumunun bu süreçte gündeme getirdiği bazı tepkiler de ele alınmaya değer bir gelişmedir. Bu çalışmada gündeme getirilen tartışmalar, öncelikle sömürge döneminde üretilen bazı kaynaklar ile buna ilâve olarak konuyla ilgili çağdaş literatüre başvurularak ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: