Özet:

Ülke genelinde etkinliğin sağlanabilmesi ancak verimsiz olan iller ve bölgelerdeki kaynakların dengeli dağıtılarak, yetersizliklerin giderilmesi ve her biri için ayrı planlamaların yapılması ile mümkün olabilecektir. Bu amaçla, makalede, iki aşamalı veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile 2009 yılı Türk tarım sektörü etkinliği iller ve bölgeler bazında analiz edilmiş, verimliliğe etki eden faktörler belirlenmiş ve bölgeler arasındaki farklılıklara odaklanılmıştır. İlk olarak, ölçeğe göre değişken getiri varsayımı altında 4 girdi, 1 çıktı kullanılarak girdi odaklı veri zarflama analizi yapılmıştır. İllerin ortalama teknik etkinliği %75 bulunurken, tarımsal işgücü ve tarımsal elektrik kullanımı girdilerinin azaltılması gereği ortaya çıkmıştır. İkinci olarak ise Tobit Regresyon modeli kullanılarak, illerin teknik etkinlik değerleri ile tarımsal verimliliği dışsal olarak etkileyen değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Kestirilen model sonucunda; m2’ye düşen yağış miktarı, tarımla uğraşan hane halkı, okur yazar ve asfalt yol oranı illerin tarımsal verimliliğine katkıda bulunan değişkenler olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bölgesel etkinlik farklılıkları incelenerek sonuçlar değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler: