Abstract:

Tatarlar, Çin Halk Cumhuriyeti’nde yaşayan dokuz Türk halkından biridir. Tatarların Çin Halk Cumhuriyeti’ne 19. yüzyılın başlarında Rusya’dan geldikleri düşünülmektedir. Tatarların bir kısmı ise İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Rusya’dan Çin Halk Cumhuriyeti’ne göç etmiştir. Bugün Tatarların büyük çoğunluğu Şinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nde ve yoğun olarak da Gulca, Çöçek ve Urumçi’de yaşamaktadır. Bunun dışında bir kısmı da Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkenti Pekin’de ikamet etmektedir. Sünnî Müslüman olan Tatarların Uygur ve Kazaklarla iyi ilişkiler içinde oldukları, Çin Kazak ve Uygur Lehçeleri’nden etkilendikleri bilinmektedir. Bunun yanında, Tatar, Kazak ve Uygur toplulukları dil bakımından da güçlü ilişkiler içindedirler. Bu makalede ele alacağımız konu Sincan Uygur Özerk Bölgesinde yaşayan Tatarların konuştuğu Çin Tatarcası’ndaki yapım ekleridir (isimden isim yapım ekleri, isimden fiil yapım ekleri, fiilden isim yapım ekleri ve fiilden fiil yapım ekleri). Bu çalışmada Mahfuze Abbas, Rekip Abbas, Marfuğa Safin, Ğabdulla Abbas, Ali Ekber Erkin adlı Çin Tatarları’ndan derlenen metinlerden ve Tujue Bijiao Yuyan-xue “A Comparative Study of the Turkic Languages (Türk Dillerinin Karşılaştırmalı Araştırılması)” ve Zhou Jian Hua’nın “Tataeryu Bianyi Xianxiang Tanxi (Tatar Dilindeki Değişmeler Üzerine Araştırmalar)” adlı çalışmalardan faydalanılmıştır.

Keywords: