Özet:

Sadrüşşerîa Ubeydullah b. Mes‘ûd (ö. 747/1346), Hanefi mezhebinin usul tasavvurunun gelişmesine katkı sağlayan önemli alimlerdendir. Fıkıh usulü alanında kaleme almış olduğu “et-Tenkîh” adlı metin ve bu eser üzerine yazmış olduğu “et-Tavzîh” adlı şerh, onun usul düşüncesini yansıtan iki önemli çalışmasıdır. Sadrüşşerîa, Hanefi mezhebinin usul anlayışını önemli ölçüde etkilemiştir. Bu yönüyle onun fıkıh usulüne dair görüşleri çok sayıda çalışmaya konu olmuştur. Bu alanda yayınlanan çalışmalardan biri de Sezayi Bekdemir’in “Orta Asya’da Hanefiliğin Gelişimi, Sadrüşşerîa Ubeydullah b. Mes’ud” adlı eseridir. Çalışma, Sadrüşşerîa’nın usul düşüncesinin tespit ve değerlendirilmesini hedeflemesi yönüyle önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Bununla birlikte söz konusu çalışmada Sadrüşşerîa’ya nispet edilen görüş ve düşüncelerin değerlendirilmesinin, Sadrüşşerîa’nın fıkıh usulü anlayışının doğru bir şekilde yansıtılması için önem arzettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: