Öz: Tarih içinde sinema ve edebiyat ilişkisi, sinema ile diğer sanatlar arasındaki ilişkinin en kayda değer, en yaygın biçimlerinden biridir. Popüler, ticari veya estetik kaygılarla gündeme gelen bu dinamik ilişki konu, söylem, endüstri, estetik biçimler gibi farklı boyutlar taşımıştır. Hem sinema dilinin oluşumunda hem de gelişiminde edebiyatın, özellikle romanın etkisi büyük olmuş uyarlamalar içinde roman en önemli yeri tutmuştur. Edebiyat da özellikle biçimsel özellikler açısından sinemanın anlatım olanaklarından faydalanmıştır. Ancak bu karşılıklı ilişkinin değerlendirilmesinde edebiyatın sinemaya üstün olduğu varsayımına dayalı olarak yazınsal metne sadakat ölçüt olarak alınmış, bu doğrultuda bu ilişkiye ve uyarlamalara genellikle önyargılı, olumsuz bir bakış hâkim olmuştur. Lakin ahlaki bir kavram olan ve kaynak metne körü körüne bir bağlılığı temel alan sadakat kavramı, bu karmaşık ve çok yönlü ilişkinin doğasını kavramak açısından yetersiz ve sınırlayıcıdır. Yazınsal film uyarlamalarında Bakhtin’in diyaloji (söyleşim) kavramına dayalı bir metinlerarasılık metaforunu temel alan dönüşüm kavrayışı ise, farklı metinler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesinde kaynak metne sadakate dayalı bakma biçiminin sınırlılıklarını aşma potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, kültürün olası tüm potansiyellikleriyle bağlantı kurma zeminine sahip olan Bakhtinyen perspektifi temel alarak, uyarlamalara dair, ahlaki söyleme dayanmayan, daha kuşatıcı ve çok-katmanlı bir yaklaşım geliştirmeye çalışmaktır. Bu amaçla, ilkin, yazınsal uyarlamalarda kaynak metne sadakati içeren ölçütün sınırlıkları tartışılacak, ardından bu sınırlılıkları aşmak üzere, sinema-edebiyat ilişkisinde tüm açık-uçlu iletişim imkanlarını mümkün kılan Bakhtin’in “metinlerarası diyaloji” kavramı ekseninde daha yetkin ve üretken bir yaklaşım geliştirilmeye çalışılacaktır.
The relationship between cinema and literature in history is one of the notable, common forms of the relationship between cinema and other arts. This dynamic relationship, argued by popular, commercial or aesthetic concerns, has brought different dimensions, such as subject, speech, industry, and aesthetic forms. The influence of literature, especially the novel, has been great in both the formation and development of the cinema language; it has held a romantic place in the adaptations. Literature has also taken advantage of the possibilities of the film's narrative, especially in terms of formal characteristics. However, in the assessment of this mutual relationship, the written text was taken as a criterion of loyalty, based on the assumption that literature is superior to the cinema, and in this regard this relationship and adaptations were often predictive and negative. But the concept of loyalty, which is a moral concept and is based on a devotion to the source blind text, is insufficient and restrictive in terms of understanding the nature of this complex and diverse relationship. The concept of transformation based on a metaphor of intertextuality based on the concept of dialogue (conversation) of Bakhtin in the written film adaptations, in the assessment of the relationship between different texts, the source has the potential to exceed the limits of the form of view based on loyalty to the text. The aim of this study is to build on the Bakhtinyen perspective, which has the foundation to connect with all the potential of culture, a more circular and multi-class approach to adaptations, unstable to ethical speech. For this purpose, the limitations of the measurement containing source text loyalty will be discussed in the first, written adaptations, and then a more competent and productive approach will be developed in the axis of Bakhtin's "inter-text dialogue" concept, which will enable all open-air communication possibilities in the film-literature relationship to overcome these limitations.
Field : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Relevant Articles | Author | # |
---|
Article | Author | # |
---|