Özgecilik, bireyin kendisi için kayba veya zarara yol açan, ancak diğerlerine fayda sağlayan davranışların sergilenmesi anlamına gelmektedir. Doğal seçilim sonucu, bireylerin, kendi çıkarlarını gözetecek şekilde davrandığı, bu davranış örüntülerinin de gelecek kuşaklara aktarıldığı varsayılmaktadır. Ancak, insanlarda özgeci davranış tüm kültürlerde ve oldukça geniş bir yelpazede gözlenmektedir. Bu çalışmada insan özgeciliğinin kökenini açıklamak üzere ortaya atılmış evrimsel yaklaşımlar sistematik bir şekilde incelenmektedir. Bu çerçevede akraba seçilimi, karşılıklı özgecilik ve masraflı sinyalleşme kuramları, insan dâhil tüm canlılarda gözlenen özgeci davranışın evrimine dair çeşitli biyolojik açıklamalar sunmaktadır. Akraba seçilimi kuramı, özgeci davranışın bireyin genlerini paylaştığı akrabalarına fayda sağlayarak genlerinin gelecek kuşaklara aktarılma olasılığını artırdığını savunur. Karşılıklı özgecilik kuramına göre bireyin diğerlerine yaptığı yardımların karşılığı onlarda gelecekte alacağı yardımlardır. Masraflı sinyalleşme kuramı, özgeci davranışın bireyin sahip olduğu kaynakları sergileyerek eş bulma şansını artırarak bireye fayda sağlayabileceğini belirtir. Grup seçilimine ve kültürel seçilime dayanan yaklaşımlar ise insan özgeciliğinin diğer canlılardan nitel olarak farklı olduğunu savunmaktadır ve daha farklı evrimsel mekanizmalar önermektedir. Grup seçilimi kuramı, özgeci davranışın getirdiği işbirliğinin, özgeci bireylerden oluşan grupları diğer gruplarla rekabette avantajlı hale getirdiğini savunmaktadır. Kültürel seçilime dayanan kuramlar da, özgeci davranışın gruplar arası rekabet nedeniyle adaptif hale geldiğini, ayrıca bu davranışların kültürel normlar olarak aktarıldığını iddia etmektedir. Bu çalışmada bu iki farklı yaklaşıma sahip kuramlar tanıtılmakta, temel varsayımları ve yaklaşımlara destek sağlayan görgül çalışmalar sunularak yaklaşımların güçlü ve zayıf yanları tartışılmaktadır.
Selfishness means the manifestation of behaviors that cause loss or harm to the individual, but benefit others. As a result of natural selection, it is assumed that individuals behave in a way to observe their own interests, and that these patterns of behavior are also transmitted to future generations. However, in humans, biography behavior is observed in all cultures and in a fairly wide range. In this study, the evolutionary approaches revealed to explain the origin of human personality are systematically studied. In this framework, relativity selection, mutual authenticity and expensive signaling theories provide a variety of biological explanations of the evolution of CV behavior observed in all living beings, including humans. The theory of parental selection claims that CV behavior increases the likelihood of their genes to be transmitted to future generations by benefiting the relatives in which the individual’s genes are shared. According to the theory of mutual personality, the reward for the aid that the individual gives to others is the aid that they will receive in the future. The costly signaling theory indicates that CV behavior can benefit the individual by increasing the chance of finding a spouse by showing the resources that the individual possesses. Approaches based on group selection and cultural selection, however, claim that human individuality is characteristically different from other living beings and suggest more different evolutionary mechanisms. The group selection theory claims that the cooperation brought by CV behavior makes the groups of CV individuals advantageous in competition with other groups. The theories based on cultural selection also claim that resume behavior has become adaptative due to inter-group competition, and that these behaviors are transmitted as cultural norms. In this study, the theories with these two different approaches are introduced, and the strong and weak aspects of the approach are discussed by providing the basic assumptions and approaches supporting the visual studies.
Alan : Eğitim Bilimleri; Sağlık Bilimleri; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
