Abstract:

1914 yılında Avrupa’da başlayan ancak sömürge devletlerin ve diğer devletlerin de müdahil olmalarıyla tüm dünyaya yayılan savaşın katılan tüm ülkelere büyük oranda etkileri olduğu, bu etkilerin de uzun yıllar boyunca sürdüğü bilinmektedir. Türk tarihinin dönüm noktalarından biri olan savaşın, savaşa katılan diğer devletlerde de siyasi, ekonomik ve toplumsal konularda çeşitli değişimlere sebep olduğu görülmektedir. 1.Dünya Savaşı esnasında ve sonrasında yaşanılanların insani boyutuna bakıldığında cephede hayatını kaybeden askerler, dağılan aileler, salgın hastalıklarda hayatını yitiren insanlar, psikolojik sar­sıntılar, kayıplar, esirler, göçler, mülteciler gibi her biri birbirinden acı hikâyeyi barındıran vakalar bulun­maktadır. İnsanı etkileyen her olayın, insanlık ürünü olan sanatı da etkilediği düşünüldüğünde bu büyük savaşın görsel, işitsel ve yazınsal alanlardaki sanat dallarına etkisi de kaçınılmaz olmuştur. Bu doğrultu­da Avrupa’daki sanatçıların savaş ortamında ürettiği eserlerde, savaşın izlerine rastlamak mümkündür. Sanatçılar, bu küresel savaşın kendilerinde uyandırdığı duyguları eserlerine yansıtmışlar ve eserlerini kimi zaman protesto amaçlı, kimi zamansa sanattaki geleneksel estetik değerlere başkaldırı olarak, bir isyan niteliğinde meydana getirmişlerdir. Avrupa’da Kübizm, Fütürizm, Dadaizm gibi 20.yüzyılın öncü sanat hareketleri de bu savaşın tesiriyle ortaya çıkmış ya da yeni bir biçim kazanmıştır. Bu çalışmada, Avrupa’da doğan bazı sanat hareketleri içinde yer alan sanatçıların 1.Dünya Savaşı etkisindeki eserleri ele alınmış ve bu dönemde ortaya çıkan sanat akımları üzerinde durulmuştur.

Keywords: