Özet:

Tarih boyunca Balkan yarımadasındaki stratejik konumu nedeni ile dikkatleri üzerine çeken Makedonya bölgesi hem Büyük Güçlerin hemde Balkan devletlerinin ilgi odağı olmuştur. Osmanlı egemenliğinin Balkanlarda giderek zayıflamaya yüz tuttuğu bir dönemde Büyük Güçler bölgede çeşitli arayışlar içine girmişlerdir. Çarlık yönetimi, Doğu Sorunu’nun bir parçası olarak addettiği Makedonya Sorunu’nda bölgede statükoyu koruma temel düşüncesi ile hareket etmiş ve Osmanlı Devleti üzerinde her hangi bir Büyük Gücün öne çıkmasını engellemek için yoğun çaba sarfetmiştir. Makedonya vilayetlerinde ya­şanan asayişsizlik karşısında Avusturya-Macaristan ile işbirliği halinde hareket eden Çarlık yönetimi, Osmanlı yönetimine endişelerini bildirmiş ve gerekli tedbirleri alıp bölgede ıslahat sürecini başlatmasını talep etmiştir. Diğer yandan Rusya’nın bölgedeki temsilcileri Balkan devletleri ve komite liderlerine yaptıkları çağrılarında Makedonya’da durumu daha fazla karıştırmamaları hususunda uyarılarda bulunmuştur. Görüldüğü üzere, Balkan Slavlarının geleneksel hamisi olan Rusya bu dönemde daha ziyade kendi çıkarlarını göz önünde bulundurmaya özen göstemiştir. Rusya, ıslahatların uygulanması konusunda çok ısrarcı bir tutum sergilemiş olmasına rağmen Osmanlı Devleti’nin hükümranlık hakkı­na halel getirmemeye çalışmıştır. Bu dönemde Rusya Büyük Güç olma statüsünü güçlükle koruyabil­miş ve Osmanlı Devleti ile ilgili politikalarında sürekli bir müttefik arayışı içinde olmuştur. Rusya’nın Uzakdoğu’daki sorunları ve kendi sınırları içerisindeki devrimci hareketleri korkusu Osmanlı Devleti ile olan ilişkilerinde böyle bir starteji belirlemesinde etkili olmuştur. Bu çalışmada Türkçe ve Rusça kaynaklardan yola çıkılarak Çarlık Rusyası’nın Makedonya Sorunu kapsamında uyguladığı siyaset incelenmiştir. 19 yüzyılın sonundan itibaren Rusya’nın Osmanlı Devleti ile ilgili siyasetinde meydana gelen köklü dönüşümlerin sebepleri anlatılmıştır. Araştırma sonunda Makedonya Sorunu konusunda hem Rusça hem de Türkçe kaynaklar kullanılarak konunun çok yönlü değerlendirilebileceği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: