Abstract:

Modern devletin doğuşu; devlet, özgürlük ve yasa kavramlarının; toplumsal barış prensibi ile yoğrulduğu, somut ve akılcı siyasi değerlerle sorgulandığı döneme rastlar. Bu sorgulamada, karşılaştığımız ilk soru; cevabı, belirli bir tanıma yönelik olan “devlet nedir?” sorusudur. Bu soruya samimiyetle eğilerek; II. Meşrutiyet döneminde, Osmanlı Devletinin dönüşümünde aktif rol almış –Jöntürkler içinde ya da değil – adı, eserleri unutulmuş pek çok isim vardır. Fransız İhtilali, pozitivizm, sosyal Darvinizim gibi farklı sorgulama katmanından destek alarak; devletin somut varlığı üzerine eleştirel yaklaşımlar sunan isimlerden biri de Doktor Lütfi’dir. Nitekim “Millet ve Hükümet” başlığı ile 1906’da Paris’te yayınladığı kitabının birinci kısmında bu soruyu sorar: “devlet nedir”? Doktor Lütfi, hem tıp hem hukuk doktorudur. İstanbul’da, tıp eğitimini tamamladıktan sonra; Paris’te bulunduğu yıllarda “uluslararası sağlık politikaları” konusunda yazdığı tezi ile “hukuk doktoru” unvanını almıştır. II. Meşrutiyet döneminde, Osmanlı İmparatorluğu’nun, Paris Konsolosu olarak görev yapmıştır. Bir taraftan İttihat ve Terakki ekibi ile diğer taraftan Prens Sabahaddin’in liberaller grubu ile ilişkisi bulunan Doktor Lütfi’nin; 1919’dan sonraki yaşamına dair bilgi bulunamamış idi. Bu çalışmada; Doktor Lütfi’nin, yaşamının bilinmeyen ayrıntılarına değinilecek ve Fransızcadan tercüme ettiği “Fikr-i Islahȃt (1904)” isimli kitabı üzerinde durulacaktır.

Keywords: