Abstract:

Osmanlı Devleti 1864’ten itibaren farklı ülkelerdeki elçiliklere ataşemiliterler atamıştır. Askerî istihbarat amacıyla görevlendirilen ataşemiliterler, Osmanlı Devleti’nin son yıllarında ve Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında çok sayıda rapor hazırlamışlardır. Ataşemiliterlerin hazırladığı askerî raporlar başta askerî konular olmak üzere o devletlerin içtimai, iktisadi, tarihi ve coğrafyası hakkında önemli bilgiler içermektedir. Fakat buna rağmen araştırmacılar tarafından askerî raporlara yeterince önem verilmemiştir. Osmanlının son yıllarında hakkında önemli raporların hazırlandığı ülkelerden biri de İran’dır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin son döneminde 1899-1908 tarihlerinde İran’da ataşemiliter olarak görev yapan Cemil Said Bey’in İran ordusu hakkında hazırlamış olduğu iki adet askerî rapor değerlendirilmektedir.

Keywords: