Abstract:

Modern iktisadın kurucusu olarak kabul edilen Adam Smith, eserleri hakkındaçok konuşulan düşünürlerden biri olmasına rağmen gerek takipçileri gerekse muhalifleri tarafından yeterince anlaşılamamış ve birçok zaman yanlış yorumlanmıştır. Sanıldığının aksine Smith, iktisadi davranışın temellerini kişisel çıkar gibi tek bir güdüye dayandırmamış ve piyasaların rolüne eleştirel bir tutumla yaklaşarak, devletin, piyasayı tamamlayacağı pek çok alanın mümkün olabileceğini savunmuştur. Smith’ten 200 yıl sonra, insan davranışlarının salt kişisel çıkara indirgenemeyeceği, değerlerin ve kurumların saf dışı bırakıldığı pür piyasa ekonomisinin toplumsal fayda sağlayamayacağı, kalkınmada devletin rolünün göz ardı edilemeyeceği gibi Smith’in çalışmalarında yer alan ancak görmezden gelinen görüşleri Amartya Sen, geliştirdiği Yetkinlik Yaklaşımında gündeme getirmiştir. Bu çalışmada, iktisadın davranışsal temelleri, ekonomide devletin rolü ve yoksulluk gibi Smith ve Sen’in fikirlerinin örtüştüğü konular ele alınarak, etik konularına mesafeli bir iktisadı ve dizginlenmemiş kapitalizmi savunanların Adam Smith’den almaya çalıştıkları desteğin, Smith’in çalışmaları daha geniş bir açıdan ve yansız olarak incelendiğinde temelsiz kalacağı savunulacaktır.

Keywords: