Özet:

Genel edebiyat biliminin bir parçası olarak kabul edilen çocuk edebiyatı, 2-15 yaş grubundaki bireylerin duygu, düşünce ve hayallerini irdeleyen çoğu zaman da zenginleştiren sözlü veya yazılı eserleri kapsar. Çocukların düşünce ve hayallerinin neredeyse sınırsız oluşu, bu alanda yazı kaleme alan yazarların zor bir uğraş ile karşı karşıya olduklarını da gösterir. Masumiyet ile neredeyse eşdeğerde tutulan çocuk kavramını yapıtlarının merkezine alan yazarların, yapıtlarını daha dikkatli ve ciddi bir sorumluluk anlayışıyla kurgulamaları bir zorunluluktur. Yani çocuk edebiyatı, küçük okurlardaki masumiyeti sürdürmek ve geliştirmek odaklı bir tutum ortaya koymayı amaç edinmelidir. Çünkü bu yapıtlar, gerek içerik gerekse yapısal açıdan, çocukların her anlamda sağlıklı bir gelişim göstermelerine doğrudan etki eder ve dolayısıyla bu da çocuk edebiyatına genel edebiyat içerisinde ciddi bir önem atfeder.  Bu çalışmada; Türkiye’de çocuk edebiyatının önemli isimlerinden Gülten Dayıoğlu’nun ilk romanı da olan ve neredeyse yarım yüz yıldır hâlâ okurlarıyla buluşmaya devam Fadiş adlı eseri, çocuk edebiyatı bağlamında incelenmiştir. Roman, hem tematik hem de yapısal bir düzlemde ele alınmıştır. Eserde işlenen konular ve bu konuların küçük okurların dünyasındaki izdüşümleriyle onlardan beklenen tavır ve davranışların yansıtılma biçimleri analitik bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Çalışmada öncelikle çocuk edebiyatının kuramsal çerçevesi ana hatlarıyla ortaya konacaktır. Ardından roman kahramanı Fadiş adlı küçük kızın dramatik hikâyesi üzerinden, yaşanmışlıkların çocuğun psikolojik gelişimi üzerindeki etkisi açığa çıkarılacaktır. Bu psikolojik gelişimde özellikle oyunların, masalların, dini ve milli unsurların ne denli belirleyici ve dönüştürücü etkisi olduğu üzerinde durulacaktır. Ayrıca çocuğa dönük gerek ailenin gerekse çevrenin kullandığı dilin çocuk gelişimi üzerinde ne ölçüde etkili olduğu tartışılacaktır. Zira yetişkinler tarafından fazla önemsenmeyen sıradan tutum, davranış ve söylemler, çocuklar üzerinde olumlu ya da olumsuz kalıcı etkiler bırakabilmektedir. 

Anahtar Kelimeler: