Abstract:

Dünyada yaşanan finansal küreselleşmenin etkisi ve sermayenin uluslararası bir kimlik kazanması, ülke ekonomilerini de iç dinamiklerin dışında dış faktörlere karşı kırılgan hale getirebilmektedir. Ülkelere akan doğrudan ya da dolaylı sermaye, faiz ve döviz kuru gibi iki önemli değişkeni çok ciddi etkileyebilmektedir. Bu sayede, söz konusu ekonominin ödemeler bilançosu üzerinde oluşan etki ile ülkenin ekonomi politikasını dahi etkiler olmuştur. Ancak çalışmamızda bu iki önemli değişkenin dışında, altın fiyatlarına da yer verilmiştir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi son yıllarda önemli bir gelişim gösteren ve bir çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının rezervlerinin altına dönmesi ve oluşan bu ciddi talebin altın fiyatlarını yukarı itmek suretiyle, diğer makro iktisadi değişkenleri etkilemesidir. Bu çalışmada, Türkiye’de mevduat faiz oranı, ABD Doları / TL kuru ve uluslararası altın (Ons) fiyatlarının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ABD Doları bazlı getirisini etkileme derecesi araştırılmıştır. Bu bağlamda söz konusu kısa ve uzun dönemli ilişkinin varlığı ADF, DF-GLS birim kök ve DoladoLütkepohl Granger nedensellik analizleri ile test edilmiştir. Ayrıca, İMKB ABD Doları bazlı getirisi, mevduat faiz oranı, USD/TL kuru ve altın fiyatı serilerinin yapısal kırılma içerip içermediğini tespit etmek amacıyla Zivot-Andrews (1992) ve Lee-Strazicich (2003) yapısal kırılma testleri yapılmıştır. Sonuç olarak ise ABD Doları / TL kuru ve İMKB ABD Doları bazlı getirisi arasında iki yönlü nedensellik ilişkisi mevcutken, mevduat faiz oranlarından İMKB ABD Doları bazlı getirisine doğru tek yönlü bir nedensellik mevcuttur. Altın fiyatları ise İMKB ile ters etkileşim içerisindedir. Yani İMKB’den çıkan yatırımcının tercihi altın olmaktadır. Bu da altının güvenli liman olma özelliğinin devam ettiğini açık bir biçimde ortaya koymaktadır

Keywords: