Özet:

Mithat Cemal Kuntay’ın tek romanı olan Üç İstanbul , kalabalık şahıs kadrosu ve kimi zaman rastlantısal bir yapı kazanan kompleks olay örgüsüyle ün kazanmış bir romandır. Yazar romanını bir belge gibi kullanmış, neredeyse tanık olduğu her olayı ve her şahsı, romanına dahil etmiştir. İstanbul’un önce Abdülhamit, sonra İttihat ve Terakki, en sonunda da Milli Mücadele yıllarındaki görünümünün arka plan edildiği roman özde, okuru birçok hikâye ile baş başa bırakırken ve birçok kahraman ile tanıştırırken, olaylardan ve davranışlardan yola çıkarak, yaşamını ve kendisini sorgulaması gerektiği inancı taşır gibidir. Romanda devlet teşkilatı, teşkilat mensubu veya görev bekleyen kişiler ve davranışları aracılığıyla hicvedilir. Toplumsal yapı, yapının önemli bireylerinin kimi zaman aşağılık davranışlarına da rastlanan hayat tarzlarıyla hicvedilir. Romanın “insan”a yönelik hicvi ise; onun, ihtirasının ve bedensel hazlarının esiri oluşu ekseninde gerçekleşir. Romanın erkek kahramanları bu ihtiras ve hazlar için hem birbirlerini hem de kadınları kullanmaktan ve kurban etmekten çekinmezler. Fakat olayların seyri bazen de onların kurban konumuna düşmesine neden olur. Bu çalışma, bazen erkeklerin sömürdüğü bazen erkekleri sömüren Üç İstanbul kadınlarının tahliline odaklıdır. Tahlilde kadın kahramanların olay örgüsündeki işlevleri öncelenmiş; ruhlarına inilmeyen bu kadınlar, yazarın ve Adnan’ın okura sundukları ölçüsünde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: