Abstract:

Nasreddin Hoca, fıkralarıyla Türk halkının nükte ve mizah dehasının evrensel simgesi hâline gelmiştir. Yeni fetihlerle Anadolu dışına taşan Türkler, Nasreddin Hoca fıkraları ile Türk halk mizahını da beraberlerinde taşımışlardır. Nasreddin Hoca’nın sözlü gelenekten yazılı kaynaklara intikal edip günümüze kadar ulaşan çok sayıda fıkrası zaman içerisinde Anadolu’dan Avrupa ve Asya’ya kadar oldukça geniş bir sahada yayılım göstermiştir. Bu yayılma süreci, Nasreddin Hoca’nın tarihî kişiliği kadar yüzlerce fıkradan hangilerinin ona ait olabileceği konusunu da tartışmalı bir noktaya sürüklemiştir. Bu itibarla; güvenilir birer kaynak ve tarihî vesikalar olarak günümüze ulaşan Nasreddin Hoca yazmalarının tam tespiti yapılmadan onun hakkında söyleneceklerin eksik, söz konusu fıkraların toplamına dair varılacak sonuçların isabetsiz olacağı kuşkusuzdur. Bu düşünceden hareketle, uzun zamandır Nasreddin Hoca’ya dair bilgi veren ve fıkralarını kayda alan yazmaların tespiti ve ilmî neşirlerine ilişkin kayda değer sayıda çalışma yapılmıştır. Ancak, bugün geldiğimiz noktada yurtiçi ve yurtdışında hâlâ gün ışığına çıkarılmayı bekleyen Nasreddin Hoca yazmalarına tesadüf edilebilmektedir. İlgili literatürde bugüne kadar adı geçmeyen Nasreddin Hoca yazmalarından biri de İtalya Floransa Riccardiana Kütüphanesi 204 numarada kayıtlı bulunmaktadır. Bu makalede; İtalya kütüphanelerindeki yazma eser araştırmalarımız esnasında ulaştığımız söz konusu nüsha ayrıntılı olarak tanıtılacak, nüshadaki fıkralar Nasreddin Hoca fıkralarının tespitine yönelik ortaya konmuş ilmî çalışmalarla mukayese edilecek, fıkra metinlerinin bu çalışmalardaki farklılıklarına temas edilecektir.

Keywords: