Abstract:

Türkiye’de muallim örgütlenmesi İstanbul’da 1908 yılında teşkil edilen Encümen-i Muallimin Cemiyeti ile başlamış ve İstanbul, 1908-1920 yılları arasında birçok muallim cemiyetine ev sahipliği yapmıştır. Tarihinin hemen her safhasında önemli bir kent olan Ankara, 27 Aralık 1919 tarihinde Mustafa Kemal’in gelişiyle önce Kurtuluş Savaşı’nın en önemli yönetim merkezi haline gelmiş ve Millî Mücadele Hareketi’nin hemen ardından 13 Ekim 1923 tarihinde de resmi olarak başkent olmuştur. Osmanlıya uzun yıllar başkentlik etmiş olan İstanbul’un bu rolünü Ankara’ya kaptırması özellikle Ankara üzerinde sosyo-kültürel, siyasi ve ekonomik olarak müspet tesirler yapmıştır. Bu tesirler pek çok alanda olduğu gibi sivil toplum örgütlenmelerine de yansımış ve Ankara merkezli olarak birçok dernek ve cemiyet teşkil edilmiştir. “Türkiye Muallime ve Muallimler Dernekleri Birliği” adıyla kurulan Türkiye Muallimler Birliği de bunlardan birisidir. Birlik, mevcut adını 1924 genel kongresinde almış ve Anadolu’nun çeşitli yerlerinde faaliyet gösteren muallim derneklerini de kendine bağlamıştır. Bu tarihlerde Erzurum vilayetinde de müstakil olarak faaliyet gösteren bir muallim birliği var olup Türkiye Muallimler Birliğinin bu kararından sonra diğer birçok muallim birliği gibi Türkiye Muallimler Birliği genel merkezine iltihak etmiştir. Sosyo-kültürel ve ekonomik alanlarda önemli faaliyetleri olan Erzurum Muallimler Birliği, Türkiye Muallimler Birliği’nin 1928 yılında konfederasyona dönüşmesinin ardından federatif bir yapıya kavuşmuştur. Bu çalışma Erzurum Muallimler Birliğinin teşkili, faaliyetleri ve yayın organı olan (Erzurum) Muallimler Birliği mecmuasını konu alacaktır.  Anahtar Kelimeler: Erzurum, Erzurum Muallimler Birliği, (Erzurum) Muallimler Birliği Mecmuası, Türkiye Muallimler Birliği.

Keywords: