Abstract:

Bugün Türkiye’de oynanan halk oyunları içerisinde çok sayıda kartal figürü bulunan ve bizzat kartal adını taşıyan oyun bulunduğu bilinmektedir. Çünkü eski çağlarda yaşayan Türk topluluklarında etkili olan Şaman geleneğinde kartalın, Tanrı’nın elçisi veya temsilcisi olduğu, şamanların ise kartal soyundan türediği düşüncesi hâkimdi. Buna bağlı olarak da Tanrı’ya en yakın olan hayvan; gökteki kuşların kudretli kralı olarak nitelendirilen kartalın, akıncı Türk boylarının sembolü ve kutsal bir avcı kuş olduğuna inanılmaktaydı. Eski Şaman geleneğinde, kartala dair birçok anlatıya ve çeşitli inanmalara bağlı olarak gelişen kartal tasavvuru, Türk kültür dünyasında hem oyunlarda hem de mimari ve güzel sanatlarda estetik biçimde kendini göstermiştir. Kartal hakkındaki bu tür düşünceler sonucunda oluşan inanca göre şamanlar, onun gücünden, kutsallığından ve diğer üstün özelliklerinden yararlanabilmek için merasimlerde ortaya koydukları oyunlarda,  kartalı çokça taklit etmişlerdir. Şamanların o eski kartal taklitli oyunları ise bugün Türkiye’deki halay, bar ve zeybek gibi birçok halk oyununda yaşamaya devam etmektedir.

Keywords: