Özet:

Arap dilinde ismin kalıcılık ve devam anlamlarına; fiilin ise yeni olma, değişim, yenilenme anlamlara delâlet ettiği kabul edilmektedir. Bu sebeple durağanlığın olduğu, değişimin olmadığı, sabit ve kalıcı olan durumların ifadesinde isim kalıbı kullanılmaktadır. Değişim, oluş, yenilik gibi hareket içeren durumların ifadesinde de fiil kalıbı kullanılmaktadır. Bazen anlatımda hareket veya kalıcılığı ifade eden cümleden tam zıddı durumu ifade eden başka bir cümleye geçişler olmaktadır. Böyle geçişlerde, kullanılan kalıplar da değişmekte ve bağlama uygun kalıp kullanılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle çalışma içerisinde yer alan kavramlar ele alınacaktır. Kavramlar incelenirken delalet ettikleri anlamı bulunduran unsurlara da yer verilecektir. Bu unsurlardan ismin kalıcılık, fiilin yenilenme anlamlarına delâletlerinden söz edildikten sonra iki anlam arasındaki farktan dolayı kalıplar arasında meydana gelen geçişler söz konusu edilecektir. Bu durumun neticesinde doğal olarak sübut ve devam; hudüs ve teceddüt anlamı için isim ve fiil kalıpları arasında yapılan geçişler incelenecektir. İsim veya fiil kalıbından diğerine yapılan geçişlerden teceddüt veya devam anlamını içermeyen geçişlere yer verilmeyecektir. Bu tip geçiş ve yönelmeler konu dışıdır. Bununla beraber teceddüt ve devam anlamı için yapılan geçişler kalıplar bakımından gruplandırılacaktır. Netice olarak çalışmada isim ve fiilin delâlet ettikleri anlamlar ele alınacak ve bu anlamlar için kalıplar arasındaki geçişler Kur’an-ı Kerim’den örnek ayetlerle desteklenecektir. 

Anahtar Kelimeler: