Özet:

Edebiyat tarihimizde önemli bir yeri olan, tasavvufî inancından dolayı değişik bir üslup ve kişiliğe sahip Seyyid Nesîmî, 14.yüzyılın ikinci yarısı ve 15.yüzyılın başlarında yaşamış, Türkçe ve Farsça divanı olan, Türk ve Âzerî edebiyatı arasında paylaşılamayan klasik şairlerimizden biridir. İran ve Azerbaycan sahasında uzun süre bulunmuş, daha sonra Anadolu’ya gelmiş, Hurûfî inancına bağlı olması yüzünden Halep’te derisi yüzdürülerek öldürülmüştür. Onun hayat macerası, kendisine efsânevî kahraman kimliği kazandırmış ve yedi ulu ozandan biri olarak kabul edilmesi sonucunu doğurmuştur. Buna göre; derisinin yüzülmesi suretiyle öldürülmesi, zulme uğraması, tasavvufî yönü, teslimiyeti, inandığı davadan dönmemesi, ilâhî aşk uğruna cismini feda etmesi, Mansûr’la aynı kaderi paylaşması yönleri ile şairlerin manzumelerine malzeme olan Nesîmî, şairliği ile divanlarda neredeyse hiç anılmamıştır. İşte bu durum Nesîmî’yi diğer şairlerden farklı kılmış; onun tıpkı mitolojik- efsânevî Fars kahramanları gibi divan şiirinde bir mazmun olarak yerini almasını sağlamıştır. Bu çalışmada; efsânevî bir şahsiyet olarak Nesîmî’nin, divan şairleri tarafından nasıl algılandığı, manzumelerde nasıl yer bulduğu, 33 şairden elde edilen 64 nazım parçasından hareketle ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: