Abstract:

Hz. Mevlânâ’nın Mesnevî’si yazıldığı günden itibaren tasavvufî ve ilmî muhitte ilgi ile karşılanmış, okunmuş ve üzerine şerhler yazılmıştır. Klasik eserlerde görülen; esere olan ilginin, belirli bir çevre veya bölge ile sınırlı olmaması Mesnevî için de geçerlidir. İşte bu ilginin tezahürlerinden birisi olarak Bosna asıllı sûfî ve edîbler, Mesnevî üzerine çeşitli şerhler yazmışlardır. Bunlardan, Fars klasiklerine yazdığı şerhlerle bilinen Sûdî-i Bosnevî’nin (v. 1007/1599?), Mesnevî’yi de şerh ettiği belirtilmiştir. Bir diğer şerh atfedilen isim, Halvetî şeyhi Ali Dede el-Bosnevî’dir (1007/1598). Çeşitli eserleri olan Ali Dede’nin, Mesnevî’nin dîbâcesi üzerine de şerh yazdığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı kataloğunda görünmektedir. Eserin aidiyeti üzerinde durulacaktır. Diğer bir müellif ise Abdullah Bosnevî’dir (v. 1054/1644). Bosna asıllı sûfîlerin önemli isimlerinden olan Abdullah Bosnevî’nin altmış civarındaki eserlerinin arasında, biri kayıp olmak üzere Mesnevî üzerine de üç ayrı şerhi bulunmaktadır. Biz bu makalemizde, bir klasik olarak Mesnevî’yi ele alıp onun üzerine Bosna asıllı üç isim tarafında yapıldığı belirtilen şerhlerin aidiyetini tespit ve özelliklerini tahlil etmeye çalışacağız.

Keywords: