Özet:

Moving spaces are the places where people carry out the action of transporting or changing places for travel purposes, by means of vehicles such as carvans, boats, aircraft, from one place to another. These places; they also recognize the possibility for the individual to continue their living activities such as housing, protection needs. Unlike other places, the need to maintain living activities while moving is an important criterion in terms of design. When it comes to moving space design, different ergonomic factors are activated. All of the places in which we live are under the risk of being partially or entirely destroyed, due to the physical structure of the world, due to earthquakes caused by the continuous movement of tectonic plates. If 96% of our country is under earthquake risk, it is clear that all of the spaces we maintain our daily life must be studied within the framework of the semi-moving space concept. Ergonomic factors in moving space design should also be taken into account in semi-moving spaces where human-focused design is concerned. The application of the various ergonomic parameters and anthropometric values included in the moving space design, as well as in the space design in areas with earthquake risk, should be assessed in the framework of the measures to be taken prior to the earthquake. In our country, the earthquake regulations changed at different times between 1944-2007 years, in addition to the materials that deal with the structural and non-structure elements of the buildings, as well as the criteria to be met in the design of the space. The aim of this study is to explore the relationship of losses experienced during or after the earthquake in the structures located in the earthquake area with the interior architectural design approach. In this regard, the research is aimed at finding that solutions used in vehicles such as carvans, boats, which will be referred to as moving spaces, can reduce damage or loss after earthquake in the event of assessment in the dangerous area structures. The scope of this work was created by the dangerous structures located in earthquake areas in Turkey. Considering that there is no risk-free area, structures in areas with low earthquake risk have been excluded. Revised structures are limited to houses, educational buildings and production facilities. The method of research is preferred; the method of research is preferred; the method of research is preferred; the method of research is preferred; the method of research is preferred. The study first studied the qualities and quantities that make the ergonomics of the moving space different. Moving spaces and structures on the map of earthquake areas have been analyzed by creating a cross-section of these qualities and quantities; the importance of static measures in addition to the interior space can also be taken.

Anahtar Kelimeler:

Özet:

Hareketli mekânlar; insanların, karavan, tekne, uçak gibi araçlarla, bir yerden başka bir yere taşıma veya seyahat amaçlı yer değiştirme eylemini gerçekleştirdiği mekânlardır. Bu mekânlar; aynı zamanda bireyin, barınma, korunma ihtiyacı gibi yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesine de imkân tanırlar. Diğer mekânlardan farklı olarak, hareket halindeyken yaşamsal faaliyetlerin sürdürülme ihtiyacı, tasarım açısından önemli bir kriterdir. Hareketli mekân tasarımı söz konusu olunca farklı ergonomik faktörler devreye girer. İçinde yaşadığımız mekânların tümü, dünyanın fiziki yapısı gereği, tektonik plakaların devamlı hareketi nedeni ile oluşan depremler yüzünden, kısmen veya tamamen tahrip olma riski altındadır. Ülkemizin %96’lık kısmının deprem riski altında olduğu göz önünde tutulursa, günlük yaşamımızı sürdürdüğümüz mekânların tümünün, yarı hareketli mekân kavramı kapsamında incelenmesi gereği ortaya çıkar. Hareketli mekân tasarımındaki ergonomik faktörler, yine insan odaklı tasarımın söz konusu olduğu yarı hareketli mekânlarda da göz önünde bulundurulmalıdır. Hareketli mekân tasarımında yer alan farklı ergonomik parametre ve antropometrik değerlerin, deprem riski taşıyan bölgelerdeki mekân tasarımında da uygulanması, deprem öncesi alınması gereken önlemler kapsamında değerlendirilmelidir. Ülkemizde 1944-2007 yılları arasında farklı zamanlarda değiştirilen deprem yönetmeliğinde, binaların, yapısal ve yapısal olmayan elemanlarını ele alan maddelerin yanı sıra, mekân tasarımında da uyulması gereken kriterler ortaya konulmalıdır. Bu çalışmada hedeflenen amaç deprem bölgesinde yer alan yapılarda deprem sırasında veya sonrasında yaşanan kayıpların iç mimari tasarım yaklaşımı ile ilişkisinin incelenmesidir. Bu doğrultuda araştırmada; hareketli mekan olarak bahsedilecek olan karavan, tekne gibi taşıtlarda kullanılan çözümlerin, riskli bölge yapılarında değerlendirilmesi durumunda deprem sonrası hasar veya kayıpları azaltabileceğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın kapsamını; Türkiye’de deprem bölgelerinde yer alan riskli yapılar oluşturmuştur. Risksiz bölge olmadığı düşünülerek, düşük deprem riski taşıyan bölgelerdeki yapılar kapsam dışı bırakılmıştır. İncelenen yapılar; konutlar, eğitim binaları ve üretim tesisleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada yöntem olarak; nicel ve nitel araştırma metotlarının bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Çalışmada ilk olarak hareketli mekan ergonomisini farklı kılan nitelik ve nicelikler incelenmiştir. Hareketli mekanlar ile deprem bölgeleri haritasında yer alan yapılarda bu nitelik ve niceliklerin kesişim kümesi oluşturularak; statik önlemlere ek iç mekan da alınabilecek önemler analiz edilmiştir.