Abstract:

Geçmişte yaşamış farklı medeniyetler inşa ettikleri anıtsal yapılarla günümüze önemli kültürel miraslar bırakmışlardır. Bu yapılarınihtişamlıları ve döneminin özelliklerini yansıtan; kilise, cami gibi önemli tapınaklar genellikle yerleşim yerlerinin merkezinde inşa edilmiştir. Sonrasında gelen toplum bu yapıları kendi inançları doğrultusunda kullanarak şekillendirmişlerdir. Estetik görünüşlerinin yanında birçok medeniyetin kültürel hafızasını günümüze taşıyan tarihi yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması insanlığın görevlerindendir. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Artvin ili ve çevresi zengin tarihe sahip olmakla birlikte farklı uygarlıklara da ev sahipliği yaptığı bilinmektedir. Bu çalışmada Tbeti (Cevizli) kilisesinin yapısal durumunun belirlenmesi, onarım ve güçlendirme için deplasman ölçümleri ele alınmıştır. Deplasman ölçümleri tek periyot olarak tasarlanmıştır. Duvarların üst kısımlarında oluşan hasarlar zemine yakın duvarlar baz alınarak incelenmiştir. Fotogrametrik olarak elde edilen veriler robust regresyon ve polinomal eğri uydurma yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda yapının kuzey kesiminde bulunan duvarlarda 5 cm’ye varan deplasmanlar tespit edilmiştir. Bu çalışmada tek periyotluk ölçüler ile kilise ve diğer yapılarda duvarlar boyunca meydana gelen sapmaların düşeysel olarak tespit edilebileceği ortaya konulmuştur. Örnek bir çalışma olarak yığma yapım sistemiyle inşa edilen Tbeti kilisesinde meydana gelen deplasmanlar sunulmuştur.

Keywords: