Özet:

Bu makalemizin amacı, Searle’ün zihin-beden problemine yaklaşımının özgünlüğünün değerlendirilmesidir. Searle söz konusu probleme yönelik yaklaşımını, felsefede yaygın olan iki görüşün eleştirisinden hareketle geliştirir: Materyalizm ve düalizm. Ona göre, evrende biri zihin diğeri madde olmak üzere iki tözün mevcudiyetini savunan düalizm kadar, zihinsel nitelikleri fiziksel niteliklere indirgeyen versiyonu içinde materyalizm de hatalıdır. Bu itibarla da Searle’ün yaklaşımı, materyalizm-düalizm ikileminden kaçınan, ama bununla birlikte iki düşünme yolunun da haklı yönlerini sentezleyen bir özgünlük sergiler. Ona göre, indirgemeci ya da eleyici versiyonları dışında materyalizm, bilince ve çeşitli zihinsel durumlara beyindeki süreçlerin neden olduğunu kabul etmesi bakımından haklıdır. Düalizm ise, iki ayrı töz varsayımının hatasına rağmen, zihinsel olanın indirgenemezliğine yaptığı vurgu bakımından haklıdır. Searle beyindeki süreçlerin zihinsel durumlara neden olmasındaki “nedensellik” türü yanında, zihinsel durumların nesnelere yöneltilmesine neden olan ikinci bir “nedensellik” türünü açığa çıkarır: Yönelimsel nedensellik. Özetlediğimiz bu çerçeve içinde, Searle’ün zihin-beden problemine, fizikalizmin indirgemeci ve eleyici olmayan bir versiyonunu ortaya koymak suretiyle çözüm aradığını gösterdik.

Anahtar Kelimeler: