Abstract:

Pers imparatorluğu, erken dönem kralları (Büyük Kyros, Kambyses, I. Darius) ile birlikte muazzam bir yükseliş ve genişleme dönemine girmiştir. Askeri açından güçlü olan Persler, Avrupa’dan Asya’ya, Mezopotamya’dan Mısır’a büyük bir dünya imparatorluğu haline gelmiştir. Ancak “batı dünyası” ile karşılaştığında işler istenildiği gibi iyi gitmemiştir. Özellikle Kserkses dönemindeki (MÖ. 480-79) Yunan savaşları, yıllar süren savaş hazırlıklarına rağmen, beklenmedik bir şekilde mağlubiyetle sonuçlanmıştır. Buna rağmen Pers imparatorluğu hâlâ etkin, nüfuz sahibi bir devletti. Ancak yüzyılın sonlarına doğru çıkan isyanlar, özellikle Genç Kyros’un isyanı, güçlü Pers algısını değiştirmeye başlamıştır. MÖ. 371’de Thebai kralı Epaminondas ve Sparta arasındaki mücadele ise askeri tarihe -ileride Perslerin mağlup edilmesini de sağlayacak- yeni stratejiler kazandırmıştır. Makedon kralı II. Philippus da bu stratejileri öğrenmiş ve tatbik etmiştir. Perslere karşı bir savaş hazırlığında bulunan Philippus’un ölümü üzerine bu plan ertelenmiştir. Babasının planlarını kaldığı yerden devam ettiren Büyük İskender, babasından öğrendiği taktik ve stratejileri geliştirerek Granikos, İssos ve Gaugamela’da Persleri yenmiş ve Asya’nın kralı olmuştur.

Keywords: