Özet:

  Bu çalışma, alternatif çözücüler kullanarak bakır, altın ve gümüşün geri kazanımı için atık merkezi işlemci ünitelerinin (CPU) liç süreciyle ilgilidir. Fiziksel ön işlemler (boyut küçültme, ayıklama) ve hidrometalürjik yöntemler kullanılarak yüksek verimlerle metallerin kazanımı hedeflenmiştir. Kimyasal liç testleri kapsamında 23 tam faktöriyel tasarım testleri yürütülmüştür. Metal kazanım verimi üzerine reaktif (I2, H2SO4, NH3) derişimi, oksitleyici (H2O2, (NH4)2S2O8) derişimi, katı/sıvı oranının etkileri, varyans analizi (ANOVA) ile incelenmiştir, etkin değerlere bağlı modeller oluşturulmuştur. Metal kazanımlarını arttırmak amacıyla iki aşamalı reaktör liçi testleri yürütülmüştür. Birinci aşamada H2SO4+H2O2 liçi ile %95,60 bakır, ikinci aşamada I2+H2O2 liçi ile %99,92 altın, %99,81 gümüş kazanım verimleri elde edilmiştir. The study presents the process of leaching waste central processing units (CPU) to recover copper, gold and silver by using alternative solvents. Physical pre-treatments (size reduction, dismantling) followed by hydrometallurgical methods were used to achieve metals recovery with high efficiencies. 23 full factorial design tests were conducted in chemical leaching tests. The effects of reagent (I2, H2SO4, NH3) concentration, oxidant (H2O2, (NH4)2S2O8) concentration, solid/liquid ratio on the metal recovery yield were studied by analysis of variance (ANOVA), models related to the effective values were created. In order to improve the metal recovery, two-step reactor leaching tests were conducted. 95.60% copper recovery was obtained in the first step with H2SO4+H2O2 leaching, 99.92% gold and 99.81% silver recoveries were obtained in the second step with I2+H2O2 leaching.

Anahtar Kelimeler: