Abstract:

Açık ve uzaktan öğrenme (AUÖ) uygulamalarında ders kitapları önemli bir bireysel öğrenme aracı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada yurt içi ve yurt dışındaki çeşitli üniversitelerin sunduğu AUÖ ders kitaplarının bulundurması gereken tasarım unsurlarına uygunluk düzeyinin ve AUÖ ders kitaplarında geliştirilmesi gereken noktaların belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda nitel araştırma yöntemlerinden açıklayıcı durum çalışması kullanılmıştır. Kolay ulaşılabilir örneklem yöntemiyle ulaşılan toplam 10 üniversitenin AUÖ ders kitabı araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak AUÖ ders kitaplarında bulunması gereken ölçütleri sağlayıp sağlamadığını değerlendirmek amacıyla hazırlanmış, araştırmacılar tarafından farklı çalışmada geliştirilen “Açık ve Uzaktan Öğrenme Ders Kitaplarını Değerlendirme Kontrol Listesi” kullanılmıştır. Toplam 44 maddeden oluşan kontrol listesi bireysel öğrenme, içerik, görsel tasarım ve dil-anlatım kategorileri altında toplanmıştır. Analiz aşamasında ders kitapları; ölçütler uygulanmamış, belirli bir düzeyde uygulanmış ve tam olarak uygulanmıştır şeklinde kodlama yapılarak incelenmiştir. Üniversite bazında ölçütlerin toplam puanı ve madde bazında ölçütlerin ortalama puanları hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda incelenen AUÖ ders kitaplarının dil ve anlatım ile görsel tasarım açısından yeterli düzeyde olduğu ancak bireysel öğrenme ve içerik konusunda geliştirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Ders kitaplarında geliştirilmesi gereken noktaların ise konunun anlaşılmasını kolaylaştıracak sorular ve örneklere yer verme, geri bildirim sunma, metin içi vurgulama yapma şeklinde sıralanmaktadır.

Keywords: