Abstract:

Azerbaycan’da konut üretim süreçlerinde, özellikle 20. yüzyılda önemli değişiklikler yaşanmıştır. Çok katlı konutlara geçiş, hızlı yapım süreci ve beraberinde getirdiği birbirine benzer projeler, inşaat kalitesindeki düşüş gibi yaşanan değişiklikler Azerbaycan’da en çok Bakü’de kendini göstermiştir. Nüfus yoğunluğunun artışı, teknolojideki yenilikler, ekonomik, sosyal ve siyasi faktörler bu duruma neden olan etkenler arasındadır. Bu çalışmada, 20. yüzyılın başından günümüze kadar uzanan bir asırlık zaman diliminde, Bakü’deki çok katlı konut yapılarının cephe biçimlenişleri incelenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, cephe biçimlenişlerinin üç farklı zamanda diliminde değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. Bu zaman dilimleri, 1920–1950 yılları arası, 1950–1990 yılları arası ve 1990’dan günümüze olmak üzere üç dönem olarak ele alınmıştır. Dönemlerin karakteristik özelliklerini en iyi yansıttığı düşünülen, ilk dönemde 10, sonraki dönemde 8 ve en son dönemde 6 olmak üzere toplam 24 çok katlı konut seçilmiş ve cephe özellikleri incelenmiştir. İncelenen örnekler üzerinden yapılan alan çalışmasında, Bakü’deki çok katlı konutların cephe biçimlenişlerinde inşa edildiği döneme özgü, yapım teknikleri, kullanılan malzemeler ve cephe elemanları açısından farklılıklar tespit edilmiştir.

Keywords: