Özet:

Geleneksel halk müziğimiz, edebi açıdan sıla/hasret, gurbet, ölüm, ayrılık, vatan sevgisi gibi konuları işlemektedir. Genellikle bu konular üzerinde sözlü olarak icra edilen halk müziğimiz, günümüze yaklaştıkça geleneksel oyun havaları ve geleneksel dans müzikleri gibi farklı türlerle etkileşime girmiş ve bu sayede çalgısal özellikli türler de gelişmiştir. Dünyada yer alan pek çok müzik kültüründeki gibi geleneksel müziğimizin de kendine has bir yapısı ve kimliğini oluşturduğu biçimsel bir takım unsurları yer almaktadır. Özellikle ritmik ve dizisel açıdan diğer folklorik müziklerdeki gibi icra tavırlarını belirleyen ve etkileyen bu unsurlar, kültürlerarası açıdan farklılık gösterse de, müziğin ortak noktaları açısından belirli tekniklerle analiz edilebilmektedir. Bu sayede özellikle çalgısal türdeki türkülerimizin bu analizler sayesinde kimliği ortaya koyularak dünya kültür mirasındaki yeri tanımlanabilecektir. Bu çalışmanın amacı, geleneksel halk müziğimizdeki çalgısal türlerden seçilmiş olan 6 tür arasında yer alan çalgısal eserlerin analiz edilerek analitik açıdan nasıl bir yapıya sahip olduğunun betimsel olarak ortaya konmasının sağlanmasıdır. Bu türler, “Ağırlama, Bar, Boğaz Havası, Gelin Çıkarma Havası, Güvende ve Halay” olarak belirlenmiştir. Bu türler, önce genel hatlarıyla tanımlandıktan sonra, tür içinden seçilmiş olan ezginin incelemesi, ritmik, melodik, formal, dokusal ve çoksesliliğe uygunluk gibi açılardan değerlendirilecektir. Örnek seçimlerinde özellikle türe uygunluk esas alınmıştır. Yapılan analizler sonrasında bulgular, yöntemsel açıdan nitel ve betimsel olarak yorumlanacaktır. Bulguların değerlendirilmesi, çalışmanın amacı olan geleneksel halk müziği türlerinin analizi üzerinden bu ezgilerin çoksesleslendirilme aşamasındaki pratik yöntemlerin ortaya konulması, bu sayede sağlanacaktır. Çalışmanın önemi, bu sürece sağladığı katkıda ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın, özellikle geleneksel halk müziğimizin ezgileriyle çokseslendirme ya da düzenleme yapacak olan müzik yaratıcılarına, müzik eğitmenleri ve öğrencilerine kaynak sağlaması düşünülmektedir.                                                                                                                                                     

Anahtar Kelimeler: