Özet:

Vergi, bir ülkenin ekonomisi için önem arz eden faktörlerin başında gelmektedir. Bütün ülkeler kamu harcamalarını finanse etmek ve ekonomik varlığını idame ettirebilmek için vergi toplamaktadır.Motorlu Taşıtlar Vergisi MTV vergi gelirleri içersinde önemli bir yere sahip olmaktadır. Vergi tabanını genişletmek ve araç kullanımının doğurduğu kamu harcamalarını finanse edebilmek için ortaya çıkmış ve önem arz eden bir vergi türüdür. MTV, matrah yapısı itibariyle, spesifik nitelikli miktar üzerinden alınan vergi uygulamaları arasında yer almaktadır. Vergi miktarı, tüm tarifelerde maktu olarak belirlenmektedir. Vergi tarifeleri oluşturulurken; verginin kapsamına giren taşıtların yaşı, cinsi, kullanılış şekli, oturma yeri, motor silindir hacmi ve azami kalkış ağırlığı gibi faktörler ön plana çıkmaktadır.Günümüzde vergi yükünün dağılımında daha çok ödeme gücü mali güç ilkesinden yararlanılmaktadır. Mali güç ilkesine göre vergilendirme, verginin kişilerin ekonomik ve bireysel durumlarına göre alınması şeklinde açıklanmaktadır. Bu ilke mali gücü yüksek olanın, mali gücü düşük olana oranla daha fazla vergi ödemesi gerektiğini ifade etmektedir. Verginin mali güce göre alınması vergide adalet ilkesinin uygulama aracı olarak değerlendirilebilir. Bu ilkeye göre vergileme yapıldığında, vergi yükü, vergi mükelleflerinin ödeme kapasitelerine uygun olarak dağıtılmış olacaktır.Motorlu Taşıtlar Vergisi servet üzerinden alınan dolaysız bir vergi türüdür. Vergi miktarı belirlenirken vergi yükümlüsünün şahsi durumu, medeni hali, elde ettiği gelirin kaynağı ve miktarı gibi unsurlar göz önünde tutulmamaktadır. Vergi yaş, ağırlık veya hacim gibi ölçüler esas alınarak birim başına belirlenmektedir. Böylece hesaplanan vergi, parasal değeri yüksek vergi konularında oransal olarak düşük olmakta, parasal değeri düşük vergi konularında ise yüksek olabilmektedir. Tarifeler oluşturulurken dikkate alınan ölçütler aynı yaş grubundaki taşıtların değerlerindeki farklılıkları vergiye yansıtmada başarılı değildir. Bu durum vergilemede dikey adaleti zedelemekte ve tersine artan oranlılığı ortaya çıkarabilmektedir. MTV, bir çok Avrupa Birliği AB üyesi ülkede bir çeşit yol ve çevre vergisi olarak değerlendirilirken, Türk Vergi Sistemi’nde servet vergisi kapsamında değerlendirilmekte ve vergi miktarı da bu doğrultuda hesaplanmaktadır. Çalışmada MTV kavram olarak incelendikten sonra karşılaştırmalı bir şekilde vergi adaleti açısından detaylı olarak araştırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: