Abstract:

Osmanlı Devleti’nde özellikle 1860’lı yıllardan itibaren gazetelerde hükümete yönelik olarak yer almaya başlayan eleştiriler nedeniyle devlet bir takım düzenlemelerle basını kontrol altına alınmaya çalışmıştır. Bu sürecin son halkasını İkinci Meşrutiyet dönemi oluşturmaktadır. Bu çerçevede basın kanunu yürürlüğe girmekle beraber, ülkede askeri yönetimin kurduğu sansür uygulamaları İttihat ve Terakki’nin yönetime hâkim olmasıyla artmıştır. Basına yönelik olarak takip edilen bu politikalar çeşitli eleştirilere neden olmuş ve bu eleştirilerin Meclis gündemine de yansıdığı görülmüştür. Bu konuda dikkat çekici açıklamalar ve eleştiriler sunan bir mebus da Erzurum Mebusu Ohannes Varteks Efendi olmuştur. Kendisinin sunduğu bu eleştiriler farklı bir perspektif sunduğundan bireysel olarak incelenmeye değerdir. Kendisinin, beyanlarında yer alan ifadelerinden diğer mebuslardan daha radikal bir basın özgürlüğüne taraf olduğu görülmüştür.

Keywords: