Özet:

Kaynakların, klasik Türk şiirinde etkili olduğunu zikrettikleri edebî üslup veya tarzlardan biri de Muallim Naci’nin Esami adlı eserinde “eş’âr-ı şûhâne” olarak bahsettiği “şûhâne” tarz veya üsluptur. Klasik Türk şiirinde kadını ve aşkın zevklerini konu alan, zarif ve çapkın bir anlatımla söylenmiş gazellere “şûhâne gazel” adı verildiği bilinmekte ve bu tarzın edebiyatımızdaki en önemli temsilcisi Nedim kabul edilmektedir. Ondan sonra gelen ve bu tarzı benimseyerek “şûhâne” şiirler yazmaya çalışan bazı sanatçılar ise söz konusu şûhluğu Nedim’de olduğu gibi söyleyişte yahut ifade tarzında yakalayamadıklarından, eskilerin tabiriyle “perde-bîrûnluk”a düşmekten kurtulamamışlardır. Bu makalede söz konusu tarzın lügat manasından hareketle, Klasik Türk şiirinde nasıl işlendiği, hangi sanatçılar tarafından temsil edildiği ve özellikle bu tarzın en büyük temsilcisi kabul edilen Nedim’in şiirlerinde nasıl makes bulduğuna dair hususlar ana hatlarıyla incelenmeye çalışılmıştır. Üzerinde durulan esas konu ise bu tarzın bir konu mu yoksa üslup meselesi mi olduğu ve Nedim’in edebî kişiliğinde nasıl bir hususiyet kazandığı meselesidir. 

Anahtar Kelimeler: