Abstract:

Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae), dünyanın en tahripkar meyve zararlılarından biridir. Ceratitis capitata toprakta pupa olur ve bu durum onu entomopatojen nematodlar (EPN) gibi toprak kökenli birçok patojenin hedefi haline getirir. Entomopatojen nematodlar birçok önemli zararlı için oldukça öldürücü, hedef dışı organizmalar içinse güvenlidir ve C. capitata’yı kontrol etmek için iyi bir alternatif olabilirler. Bu çalışmada, dört yerel EPN türü Steinernema affine Bovien, 1937, Steinernema carpocapsae Weiser, 1955, Steinernema feltiae Filipjev, 1934 (Rhabditida: Steinernematidae) ve Heterorhabditis bacteriophora Poinar, 1976 (Rhabditida: Heterorhabditidae)’nın C. capitata’nın üçüncü dönem larvalarına ve pupalarına karşı etkinlikleri değerlendirilmiştir. Çalışma 2019-2020 yıllarında hem laboratuvarda (plastik kaplarda) hem de iklim odasında (plastik saksılarda ahşap kafeslerde) sırası ile 100 ve 200 IJs/larva-pupa ile 7.650 ve 15.300 IJs/saksı dozunda yürütülmüştür. Çalışmada EPN’lere karşı C. capitata’nın larvalarının pupalarından daha duyarlı olduğu bulunmuştur. Zararlı larva ve pupalara karşı en yüksek etkinliği S. feltiae 113 ve H. bacteriophora 12 izolatları gösterirken, S. affine 47 izolatı en düşük etkinliği göstermiştir. Entomopatojen nematodlar tarafından C. capitata popülasyonunun baskılanması, bu EPN’lerin zararlının kontrolü için potansiyel olarak faydalı biyolojik mücadele etmenleri olarak kabul edilebileceğini göstermektedir. İleride yapılacak arazi çalışmaları ile desteklendikten sonra bu iki yerel EPN izolatı, C. capitata’ya karşı ümit var çevre dostu biyolojik etmenler olarak kullanılabilir.

Keywords: