Özet:

Kur’ân’ın nâzil olduğu çağda Arap yazısının yetersizliği yaygın olarak kabul edilen bir husustur. Nüshalarda noktalama ve harekelemenin bulunmayışı birçok problemi beraberinde getirmiştir. Hz. Ömer, hafızların bir kısmının Yemame’de öldürülmesi üzerine Kur’ân’ın bir araya getirilmesi konusunda Hz. Ebu Bekir’i teşvik etmiştir. Hz. Ebu Bekir döneminde mushaf haline getirilen Kur’ân, Hz. Osman döneminde istinsah edilerek çoğaltılmıştır. Zeyd b. Sabit, Kur’ân’ın cemi ve istinsahı konusunda önemli bir aktördür. Daha sonra lehçelerden ve daha başka sebeplerden dolayı farklı kıraatler meydana gelmiştir ki bu farklı kıraatleri hadis rivayetlerinden öğrenmekteyiz. Kıraat âlimleri senedleri bakımından kıraatleri mütevatir, meşhur, âhâd, şâz, mevdu’ ve müdreç (kıraat üzerine açıklama ve tefsir ile ziyade edilmesi) olmak üzere ayırmışlardır. Bunlardan mütevatir ve meşhur olanları makbul addedilirken, diğerlerine itibar edilmemektedir. Bu araştırmada, rivayet ilmindeki Hz. Osman nüshasını ve kıraat farklılıklarını ifade eden rivayetleri tespit etmek amaçlanmıştır. Bağlantıları tespit edebilmek için Hz. Peygamber, Hz. Ebu Bekir ve Hz. Osman dönemlerini izahın ardından Hz. Osman Mushafı’nın ortaya çıkışı ve rivayet farklılıklarının rivayet ilmine yansımaları tespit edilecektir. Araştırmada ilgili hadislerin tespiti ve tahrîcinin yapılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: