Abstract:

İşletmeler, ürün ve mamul satışı veya hizmet sunumu yaparak insan ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen ve karşılığında kar veya sosyal fayda elde etmeyi amaçlayan ekonomik birimlerdir. İşletmeler birçok farklı sektör ve iş kolunda faaliyette bulunmaktadır. Bu faaliyetleri gerçekleştirirken uyması gereken zorunlu bazı kurallar bulunmaktadır. Mal alımı veya satışı, hizmet alımı veya sunumu sırasında fiş, fatura, irsaliye vb. belgeleri düzenlemesi veya teslim alması gerekmektedir. Bu belgeleri sunması veya teslim alması işletme içerisinde yapılacak denetim açısından önemlidir. Denetim sırasında sunulan belgelerin eksiksiz olması yapılan işlemlerin doğruluk derecesini artırmaktadır. Her işletme kurulduğu andan itibaren bazı kanunlara tabi olmaktadır. İşletmelerin ticari hayatını etkileyen, muhasebe uygulamalarına ve denetimine yön veren bu kanunlardan birisi de Türk Ticaret Kanunu (TTK)’dur. Ticaret kanunumuz bugüne kadar birçok ülkenin ticaret kanunlarından etkilenmiştir. Bugün yaşadığımız bu topraklar hem Osmanlı hem de Türkiye Cumhuriyeti dönemi olarak geçmişten günümüze birçok ülke kanunlarının etkisinde kalmıştır. 1807 tarihli Fransız Ticaret Kanunu’nun tercümesi olan 1850 sayılı Kanunname-i Ticaret ülkemizde muhasebe uygulamalarına yön veren ilk kanun olarak değerlendirilmektedir. Bunun nedeni olarak ticari hayatta tacirlerin tutmakla yükümlü oldukları defterlerin bu kanun içerisinde açıklanması kabul edilmektedir. Sonrasında 1926 yılında yürürlüğe girmiş olan ve Alman Ticaret Kanunu’ndan yararlanılarak oluşturulan 856 sayılı Türk Ticaret Kanunu ticari hayata yön vermiştir. Bu çalışmada hem 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, hem de 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu muhasebe ve denetim açısından incelenmiştir. Özellikle defterler ve belgeler, envanter ve değerleme, muhasebe standartlarına bakış açısı ve bağımsız denetim konularında karşılaştırma yapılarak farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada nitel verilere ağırlık verilmiştir.

Keywords: