Özet:

Sıfat-ı müşebbehe İsm-i fail anlamına delalet eden ve lazım fiilden türeyen isimdir. Anlam yönünden, erillik, dişilik, tekil, ikil ve çoğul kalıplarının bulunması yönlerinden ism-i faile benzediği için bu ismi almaktadır. Sıfat-ı müşebbehe sübut yani kalıcılık ve süreklilik anlamıyla geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanı kapsamakla, zamandan bağımsız bir konum oluşturmakta olup; bu çerçevede isim işlevi görmektedir. Bazı sıfat-ı müşebbehe vezinlerinin, mastar vezinleriyle ve ism-i fail, mübalağalı ism-i fail, ism-i meful, ism-i tafdil vezinleriyle biçim olarak ortak kullanılıyor olması bir takım hatalara neden olmaktadır. Buna hataların en yaygın olanına da ism-i fail ile karıştırılmak örnek verilebilir. Sıfat-ı müşebbehe'nin ism-i fail ile olan benzerliğini ve farklılığını ortaya koymak için, öncelikle sıfat-ı müşebbehe'nin ve ism-i failin özelliklerini ele almamız gerekmektedir. Bu nedenle sıfat-ı müşebbehe ve ism-i fail konularını inceledikten sonra, bu iki kavram arasındaki benzer ve farklı yönleri ele alacağız. Araştırma konusuyla ilgili olarak sınırlandırmamız sıfat-ı müşebbehe ve ism-i failin, işlevi, kavramı ve tanımı, sıfat-ı müşebbehe ve ism-i fail yapılarının biçim, dilbilgisi ve anlam açısından incelenmesi ve kullanım özelliklerinin tespitidir. Bu kapsamda sıfat-ı müşebbehe yapısının ism-i fail ile olan anlam ve kullanım ilişkisi incelenmiş, bu yapılarla olan ortak ve farklı yönleri tespit edilerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: